TP.HCM: Xử phạt các trường hợp tự tách thửa đất nông nghiệp và chuyển nhượng bằng giấy tay

Theo đó, Sở TN&MT TP.HCM cho biết, thời gian vừa qua nhận được nhiều đơn, thư của người dân phản ánh, kiến nghị được giải quyết cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (giấy chứng nhận) đối với trường hợp tự ý tách thửa đất nông nghiệp, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở, đất phi nông nghiệp, chuyển một phần quyền sử dụng đất cho người khác.

Sở TN&MT TP.HCM cũng thừa nhận trên địa bàn TP.HCM hiện nay đang tồn tại các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp đã được UBND cấp huyện cấp giấy chứng nhận, trong quá trình sử dụng các thửa đất trên phát sinh biến động như: Hộ gia đình tự tách hộ ra riêng để ở, được thừa kế, được tặng cho, chuyển nhượng một phần diện tích của thửa đất, ... tại thời điểm không có quy định về diện tích tối thiểu để tách thửa (phần lớn trước thời điểm Luật Đất đai năm 2003 có hiệu lực).

Điều này dẫn đến các hộ gia đình, cá nhân tự ý tách thửa, tự chuyển mục đích (xây dựng nhà ở...) và tự chuyển quyền bằng giấy tay cho người khác sai quy định, do đó đến nay các trường hợp này chưa được giải quyết cấp giấy chứng nhận.

Nhiều địa phương tại khu vực phía Nam đã cấm phân lô bán nền trên đất nông nghiệp.

Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải bắt buộc bằng hình thức hợp đồng có công chứng, chứng thực. Tuy nhiên, các trường hợp này đều giao dịch mua bán, chuyển quyền bằng giấy tay (không loại trừ trường hợp giả mạo giấy tay, xác lập thời điểm mua bán không trung thực) là không đúng quy định pháp luật đất đai, cần phải xem xét xử lý vi phạm. Việc xác định thời điểm mua bán bằng giấy tay và xử phạt vi phạm hành chính thuộc thẩm quyền UBND cấp huyện.

Về các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất, Sở TN&MT TP.HCM cho biết người dân đã tự ý thực hiện mà không lập thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất hoặc đăng ký theo quy định.

Về tách thửa, dù UBND TP.HCM có nhiều quyết định quy định diện tích tối thiểu, như hiện nay áp dụng theo Quyết định số 60/2017 thì phải đảm bảo diện tích tối thiểu là 500 m² đối với đất nông nghiệp khác và 1.000 m² đối với đất nông nghiệp đã được quy hoạch để sản xuất nông nghiệp, riêng thửa đất có diện tích lớn hơn 2.000 m² phải lập dự án.

Dù theo quy định, trường hợp thửa đất thuộc khu vực không phù hợp quy hoạch để sản xuất nông nghiệp và không thuộc khu vực phải thu hồi theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt và công bố, thì người sử dụng đất được thực hiện các quyền theo quy định. Các trường hợp chuyển quyền bằng giấy tay không phù hợp quy định pháp luật tại thời điểm thực hiện chuyển quyền, nhiều trường hợp chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp có diện tích rất nhỏ.

Căn cứ vào các quy định hiện hành, Sở TN&MT TP.HCM kiến nghị đối với các trường hợp người sử dụng đất đã tự ý chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang sử dụng vào mục đích khác không được cơ quan có thẩm quyền cho phép thì cần phải xử lý người có hành vi vi phạm Luật Đất đai.

Theo đại diện Sở TN&MT TP.HCM, việc cấp Giấy chứng nhận cho các trường hợp nêu trên sẽ được căn cứ theo điểm b, khoản 3, khoản 5 Điều 22 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 tương tự theo Điều 57 Luật Đất đai năm 2013 và chỉ được thực hiện sau khi cơ quan quản lý đất đai tại địa phương đã giải quyết xong việc xử lý vi phạm chuyển mục đích sử dụng đất trái phép và phải bảo đảm nguyên tắc sử dụng đất đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, phù hợp với quy định của pháp luật về xây dựng.

Trên cơ sở đó, Sở TN&MT TP.HCM kiến nghị Bộ TN&MT xem xét, hướng dẫn xác định thẩm quyền giải quyết cấp Giấy chứng nhận đối với các trường hợp nêu trên. Trên cơ sở ý kiến của Bộ TN&MT, Sở sẽ tham mưu văn bản cho UBND TP.HCM chỉ đạo thống nhất thực hiện trên địa bàn.

Minh Tuấn