Cùng quan tâm đến vấn nạn này, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (Đoàn Bến Tre) nêu, hiện nay có thực trạng là đối tượng cho vay nặng lãi buộc bên đi vay phải sang tên quyền sở hữu nhà, tài sản hoặc quyền sở dụng đất như là một biện pháp để thế chấp, cầm cố hoặc là để làm tin.

Đến khi người đi vay không thể trả được nợ do lãi mẹ đẻ lãi con thì bọn chúng sẽ đi sang nhượng nhà đất, tài sản đó cho người khác mà chủ sở hữu, chủ sử dụng không thể đứng ra ngăn cản được, và các cơ quan chức năng cũng rất khó trong việc thu thập chứng cứ để xử lý. “Trước thực trạng trên, Bộ Công an có những giải pháp gì để đấu tranh, xử lý trong thời gian tới”, đại biểu chất vấn.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trả lời chất vấn. (Ảnh: Quốc hội)

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết, thực trạng “tín dụng đen” diễn biến phức tạp, các đối tượng rất tinh vi, núp bóng dưới vỏ bọc của doanh nghiệp có chức năng cho vay tài chính để thực hiện hoạt động cho vay không thế chấp.

“Đáng chú ý là hướng tới đối tượng là công nhân lao động tại các khu công nghiệp, với thủ đoạn dụ dỗ, lôi kéo công nhân lao động vay tiền trực tiếp qua app, mạng xã hội hoặc núp bóng doanh nghiệp cho vay đáo hạn ngân hàng với lãi suất rất cao. Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp đấu tranh và xử lý đối với loại tội phạm này để ngăn ngừa có hiệu quả và tiến tới xóa bỏ tình trạng như nêu trên”, đại biểu chất vấn.

Trả lời các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho hay, trong 3 năm qua, lực lượng công an phối hợp với các lực lượng có liên quan khác đã xử lý, giải quyết, trấn áp mạnh loại tội phạm này, đã kiềm chế và đẩy lùi, không còn tình trạng phức tạp, công khai, lộng hành như thời gian trước đây, tuy nhiên tình hình vẫn tiềm ẩn phức tạp, nhất là cho vay qua internet.

Gần đây, Bộ Công an cũng đã triệt phá những băng nhóm cho vay qua app hoạt động với quy mô lớn, tại nhiều tỉnh thành, thậm chí có cả người nước ngoài cũng tham gia vào điều hành, với quy mô rất lớn.

“Hàng trăm nghìn khách hàng vay, số tiền cho vay cũng hàng nghìn tỷ đồng, thực tế là khách hàng nhận được số tiền vay này cao nhất cũng chỉ được 60%. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên là do nhu cầu “tín dụng đen” trong nhân dân vẫn còn rất lớn và việc xử lý tội phạm liên quan đến “tín dụng đen” hiện nay cũng gặp những khó khăn, do số đối tượng có nhiều thủ đoạn lách luật nên rất khó xác định giữa phạm vi dân sự và hình sự trong hoạt động cho vay.

Ranh giới giữa dân sự cho vay thông thường và hoạt động tội phạm ở đây rất phức tạp. Nếu không thận trọng là có thể hình sự hóa những quan hệ về dân sự, nếu không làm tốt, không làm tiếp nữa thì bỏ lọt tội phạm”, Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) chất vấn Bộ trưởng Bộ Công an. (Ảnh: Quốc hội)

Nói về giải pháp, Bộ trưởng Bộ Công an cho hay, sẽ tiếp tục duy trì khí thế tấn công, trấn áp mạnh mẽ tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen; phát huy sức mạnh tổng hợp các cấp, các ngành và toàn dân trong giải quyết các loại tội phạm này; tiếp tục điều tra, xử lý nghiêm các loại tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan, đặc biệt là những băng nhóm tổ chức tội phạm.

Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, thường xuyên cảnh báo các phương thức, thủ đoạn hoạt động “tín dụng đen”, cho vay nặng lãi để nhân dân phòng ngừa.

Bên cạnh đó, sẽ phối hợp chặt chẽ với ngành ngân hàng để đẩy mạnh các biện pháp làm sao cho những người dân có thể tiếp cận được với nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng, của ngân hàng một cách thuận lợi hơn nữa, để đáp ứng được yêu cầu cho dân, không phải đi vay của “tín dụng đen”.

Bộ trưởng Tô Lâm cũng cho biết, nhu cầu của nhân dân cần phải sử dụng tín dụng rất lớn, và tiền dư ở trong dân cũng rất lớn. Đây chính là yếu tố, vừa có nhu cầu, vừa có nguồn cung ở ngay trong dân. Trong khi đó tiếp cận với nguồn vốn chính thức của ngân hàng, của các tổ chức tín dụng thì cũng có khó khăn.

Ngành Công an đã phối hợp với ngành Ngân hàng đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu dân cư xác thực, mở rộng cho vay tín chấp tiêu dùng, đáp ứng yêu cầu cấp bách của người dân.

“Việc phối hợp vừa qua đã làm rất tốt, tiếp tục sẽ phải làm để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân sử dụng căn cước công dân có thể rút tiền được ở các cây rút tiền mặt (ATM), sử dụng căn cước công dân coi như đây là tín chấp để có thể vay vốn được ở ngân hàng. Hiện nay hệ thống ngân hàng rất hưởng ứng việc này, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được vay thuận lợi nhất, để không còn đất cho “tín dụng đen” hoạt động”, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết.