Theo quy định mới, hoạt động đầu tư từ các quỹ bảo hiểm phải tuân thủ nguyên tắc đầu tư riêng của từng quỹ theo các luật hiện hành. Việc đầu tư được ưu tiên dành cho trái phiếu Chính phủ, nhất là trái phiếu dài hạn, trên cơ sở phương án đầu tư hằng năm do Hội đồng quản lý bảo hiểm xã hội thông qua và xác định theo tỷ trọng so với tổng danh mục đầu tư của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam.

Danh mục đầu tư tại thị trường trong nước bao gồm công cụ nợ của Chính phủ như trái phiếu Chính phủ, tín phiếu Kho bạc, công trái xây dựng Tổ quốc; trái phiếu chính quyền địa phương và trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh; tiền gửi tại các ngân hàng thương mại nhà nước hoặc các ngân hàng thương mại cổ phần có trên 50% vốn điều lệ do nhà nước sở hữu, với điều kiện các ngân hàng này không thuộc diện bị kiểm soát đặc biệt; trái phiếu và chứng chỉ tiền gửi phát hành bởi các ngân hàng đáp ứng điều kiện tương tự. Trong khi đó, danh mục đầu tư tại thị trường quốc tế chỉ bao gồm trái phiếu Chính phủ.

Ảnh minh họa.

Về phương thức đầu tư, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam có thể tự đầu tư hoặc ủy thác đầu tư. Trong trường hợp ủy thác, cơ quan này phải xây dựng phương án cụ thể và trình Hội đồng quản lý thông qua trong kế hoạch đầu tư hằng năm. Phương án ủy thác phải nêu rõ sự cần thiết, tiêu chí lựa chọn tổ chức nhận ủy thác (gồm công ty quản lý quỹ, công ty chứng khoán hoặc ngân hàng thương mại có chức năng nhận ủy thác đầu tư), nội dung chi tiết của hoạt động ủy thác, phương án xử lý trong trường hợp tổ chức nhận ủy thác không thực hiện được nhiệm vụ và các nội dung khác phục vụ quản lý. Sau khi phương án được thông qua, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam sẽ lựa chọn tổ chức nhận ủy thác và ký hợp đồng theo nội dung đã được quy định.

Nghị định quy định mức trích lập quỹ dự phòng rủi ro tối đa không quá 2% số tiền sinh lời từ hoạt động đầu tư trong năm, cho đến khi số dư quỹ này đạt 5% dư nợ đầu tư vào tiền gửi và trái phiếu của ngân hàng trong năm liền kề trước đó. Mức trích cụ thể do Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam quyết định. Trong thời gian chưa sử dụng, quỹ dự phòng này tiếp tục được đầu tư vào công cụ nợ của Chính phủ.

Toàn bộ tiền sinh lời từ hoạt động đầu tư sau khi trích quỹ dự phòng được phân bổ vào ba quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp theo tỷ lệ đóng góp sinh lời của từng quỹ. Đối với quỹ bảo hiểm xã hội, sau khi trừ chi tổ chức và hoạt động theo quy định, phần còn lại được bổ sung vào các quỹ thành phần. Đối với quỹ bảo hiểm y tế, tiền sinh lời được bổ sung vào quỹ dự phòng và sử dụng theo quy định pháp luật. Đối với quỹ bảo hiểm thất nghiệp, toàn bộ phần sinh lời được bổ sung vào quỹ để sử dụng. Việc phân bổ và sử dụng tiền sinh lời được thực hiện hàng tháng và sẽ được điều chỉnh khi quyết toán năm.

Các khoản lãi từ tài khoản phản ánh thu, chi của ba quỹ bảo hiểm (bao gồm cả lãi tiền gửi có kỳ hạn theo hình thức chuyển tiền tự động) được thực hiện theo cơ chế tài chính do Chính phủ quy định. Các chi phí liên quan đến hoạt động đầu tư như lưu ký, giao dịch và chi phí khác sẽ được chi trả theo cơ chế tài chính áp dụng chung cho bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp. Số tiền gốc từ các khoản đầu tư được theo dõi và hạch toán riêng theo từng quỹ, trong đó quỹ bảo hiểm xã hội được chi tiết đến từng quỹ thành phần. Tiền sinh lời từ các khoản đầu tư, bao gồm cả tiền sinh lời của quỹ dự phòng rủi ro, được phân bổ và hạch toán đúng theo quy định. Đối với khoản đầu tư quá hạn, số tiền thu hồi được ưu tiên hạch toán thu gốc trước, sau đó đến tiền sinh lời, trừ khi có quyết định khác từ cơ quan tư pháp.

Nghị định cũng nêu rõ trách nhiệm của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam trong việc tổ chức đầu tư đúng quy định, chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản lý, thực hiện chế độ báo cáo định kỳ, lưu trữ hồ sơ và cung cấp thông tin cho các cơ quan có thẩm quyền khi được yêu cầu. Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam có trách nhiệm ban hành các quy chế nghiệp vụ đầu tư, quyết định mức trích quỹ dự phòng rủi ro hàng năm, xử lý các rủi ro phát sinh và thực hiện các nhiệm vụ khác theo thẩm quyền được quy định trong Nghị định. Một số điều của Nghị định 30/2016/NĐ-CP vẫn tiếp tục được áp dụng cho đến khi Luật Việc làm năm 2013 hết hiệu lực.

T.An