Theo dự thảo, việc đầu tư hạ tầng khu công nghiệp phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, đồng thời nằm trong danh mục các khu công nghiệp trên địa bàn đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Đối với các khu công nghiệp thuộc phạm vi khu kinh tế, dự án cũng cần phù hợp với quy hoạch chung khu kinh tế đã được phê duyệt. Việc này nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong quy hoạch phát triển công nghiệp giữa các địa phương.

Bộ Tài chính đề xuất yêu cầu các khu công nghiệp có quy mô diện tích trên 500 ha phải được phân kỳ đầu tư theo từng giai đoạn, mỗi giai đoạn không vượt quá 500 ha. Với các khu công nghiệp có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa hai vụ trở lên trên 200 ha, dự thảo đưa ra hai phương án. Một là quy định thống nhất trên toàn quốc, mỗi giai đoạn chỉ được chuyển đổi tối đa 200 ha đất lúa. Hai là giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định quy mô chuyển đổi cụ thể, nhưng vẫn phải tuân thủ giới hạn 200 ha mỗi giai đoạn.

Ảnh minh họa.

Trường hợp khu công nghiệp thu hút các cụm liên kết ngành với tổng vốn đầu tư tối thiểu tương đương 2 tỷ USD hoặc 45.000 tỷ đồng, nhà đầu tư được xem xét triển khai giai đoạn đầu với diện tích tối đa 1.000 ha. Các giai đoạn sau sẽ thực hiện theo quy định phân kỳ đầu tư của dự thảo.

Đáng chú ý, Bộ Tài chính yêu cầu mỗi khu công nghiệp phải dành tối thiểu 5 ha đất công nghiệp, hoặc ít nhất 3% tổng diện tích đất công nghiệp, để cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và các đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư thuê đất. Mục tiêu của quy định này là tạo điều kiện phát triển cho các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là khối doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ. Riêng các loại hình khu công nghiệp sinh thái, chuyên ngành, hỗ trợ hoặc công nghệ cao sẽ được miễn thực hiện yêu cầu này.

Bên cạnh đó, khu công nghiệp phải có khả năng đáp ứng các điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai và lâm nghiệp. Một điều kiện khác cũng được đặt ra là tại thời điểm đề xuất dự án, tỷ lệ lấp đầy bình quân của các khu công nghiệp hiện có trên địa bàn phải đạt ít nhất 60%. Tuy nhiên, dự thảo cũng nêu rõ một số ngoại lệ, bao gồm các địa phương có tổng diện tích khu công nghiệp dưới 1.000 ha, khu vực thuộc danh mục địa bàn ưu đãi đầu tư, hoặc các khu công nghiệp thuộc loại hình công nghệ cao, sinh thái và hỗ trợ.

Dự thảo nhấn mạnh, khi đầu tư xây dựng khu công nghiệp mới hoặc mở rộng, nhà đầu tư cần có quy hoạch khu nhà ở, công trình dịch vụ và tiện ích công cộng phục vụ người lao động. Đây được xem là yêu cầu bắt buộc nhằm nâng cao chất lượng đời sống công nhân, bảo đảm hạ tầng xã hội gắn liền với phát triển công nghiệp. Đối với các khu công nghiệp mở rộng, dự án chỉ được triển khai nếu khu hiện hữu đã đạt tỷ lệ lấp đầy tối thiểu 60%, có hệ thống hạ tầng bảo vệ môi trường, đồng thời có khả năng kết nối và sử dụng chung hạ tầng kỹ thuật.

Ngoài ra, nhà đầu tư thực hiện dự án hạ tầng khu công nghiệp phải đáp ứng đầy đủ điều kiện kinh doanh bất động sản, điều kiện giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Trường hợp nhà đầu tư là tổ chức kinh tế có vốn nước ngoài, tổ chức này phải chứng minh khả năng đáp ứng các điều kiện tương tự như nhà đầu tư trong nước.

Nếu dự án được lựa chọn thông qua hình thức đấu thầu, việc đánh giá nhà đầu tư sẽ dựa trên các tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật và tài chính - thương mại. Trong đó, năng lực được xem xét trên cơ sở điều kiện pháp lý và tài chính; kinh nghiệm dựa vào quy mô, tiến độ và hiệu quả của các dự án đã thực hiện; kỹ thuật căn cứ vào quy hoạch được duyệt; còn tài chính - thương mại được đánh giá theo quy định về lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất.

Theo Bộ Tài chính, các quy định mới này nhằm hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, đồng thời khuyến khích phát triển mô hình khu công nghiệp xanh, thông minh, gắn với mục tiêu tăng trưởng bền vững của nền kinh tế.

P.T