Công khai thông tin để hạn chế gian lận

Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa chuyển hồ sơ dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) đến Bộ Tư pháp để thẩm định theo quy định.

Theo cơ quan chủ trì soạn thảo, thực tiễn thi hành Luật Đấu thầu thời gian qua đã đặt ra yêu cầu cấp thiết phải sửa đổi toàn diện Luật này. Đó là quá trình thi hành Luật đã phát sinh một số hoạt động mua sắm, đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư nhưng chưa được Luật Đấu thầu quy định, quy định chưa đầy đủ. Đồng thời, sau khi Luật Đấu thầu ban hành, một số luật liên quan đã sửa đổi và có quy định khác so với Luật này.

Tờ trình của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định về công khai thông tin theo hướng yêu cầu tất cả thông tin trong hoạt động lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư... phải được công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia nhằm hạn chế gian lận, nâng cao tính minh bạch.

Đồng thời, hoàn thiện quy định về tiêu chí bảo đảm cạnh tranh trong nội dung hồ sơ mời thầu để hạn chế tình trạng “cài cắm” tiêu chí đánh giá, gây ra sự canh tranh không bình đẳng. “Các nội dung “cài cắm” trong hồ sơ mời thầu sẽ được coi là vô hiệu nếu cố tình áp đặt các tiêu chí nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu, nhà đầu tư”, Tờ trình nêu rõ.

Dự thảo Luật cũng sửa đổi, bổ sung các quy định về trường hợp chỉ định thầu nhằm tạo cơ sở pháp lý và điều kiện thuận lợi để áp dụng trong các trường hợp cấp bách hoặc cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án lớn, trọng điểm như gói thầu phục vụ phòng, chống dịch bệnh, gói thầu phục vụ đền bù, giải phóng mặt bằng...

Ảnh minh họa (Ảnh: VGP)

Sửa đổi, bổ sung quy định về hình thức mua sắm trực tiếp, tự thực hiện nhằm hạn chế tình trạng áp giá cao trong mua sắm trực tiếp, hạn chế tình trạng lạm dụng hình thức tự thực hiện để giao gói thầu cho các đơn vị trực thuộc chủ đầu tư thực hiện thay vì áp dụng đấu thầu rộng rãi.

Sửa đổi, bổ sung quy định về lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng sửa đổi, bổ sung quy định về lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt theo hướng quy định rõ điều kiện áp dụng, trình tự, thủ tục thực hiện trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc đề xuất, thẩm định, quyết định áp dụng lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt... để bảo đảm tính khả thi, thống nhất trong quá trình thực hiện.

Sửa đổi, bổ sung quy định về đánh giá uy tín nhà thầu; cách xác định chỉ phí cho toàn bộ vòng đời sử dụng của hàng hóa, công trình... nhằm hạn chế tình trạng nhà thầu bỏ thầu giá rẻ để trúng thầu dẫn đến việc thực hiện hợp đồng không bảo đảm tiến độ, chất lượng. Với mua sắm thường xuyên, bổ sung quy định bên mời thầu được phép tổ chức đấu thầu khi đã xác định được nguồn vốn mà không nhất thiết phải đợi đến khi có dự toán được giao.

Để phù hợp thực tiễn, Dự thảo Luật cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định về đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, trong đó áp dụng các hình thức mua sắm tiên tiến, thuận tiện dựa trên tính năng của hệ thống công nghệ thông tin như: Chào giá ngược, mua sắm điện tử (e-catalogue, e-shopping) nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện hoạt động đấu thầu qua mạng, đồng thời tăng cường tính công khai, minh bạch, chống các hành vi thông đồng trong đấu thầu.

Đáng quan tâm, Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định về các trường hợp người có thẩm quyền được phép đình chỉ, không công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu, tuyên bố vô hiệu đối với các quyết định của chủ đầu tư, bên mời thầu trong trường hợp phát hiện có sai phạm trong hoạt động tổ chức lựa chọn nhà thầu nhằm nâng cao giá trị, hiệu lực pháp lý của việc xử lý vi phạm trong đấu thầu.

Để đảm bảo thống nhất, đồng bộ giữa Luật Đấu thầu và Luật Đất đai trong các quy định về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, quy định về lựa chọn nhà thầu cần thực hiện theo nguyên tắc Luật Đất đai là luật khung điều chỉnh việc quản lý, sử dụng đất đai, Luật Đấu thầu là luật khung quy định về đầu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư.