Xã Hòa Thạch là vùng có thổ nhưỡng và khí hậu phù hợp để trồng chè. Nhiều năm trước đây, do người dân thiếu kiến thức trong quá trình chăm sóc cây, cộng với việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng cách đã làm đất bị “bạc”, năng suất và chất lượng không được như mong muốn. Mặt khác, việc quảng bá, tiêu thụ chè có nhiều hạn chế, giá trị chè chưa cao, ảnh hưởng tới thu nhập của người dân.

Năm 2014, Trung tâm Phát triển cây trồng Hà Nội đã phối hợp với UBND xã Hòa Thạch, Hợp tác xã Long Phú triển khai mô hình sản xuất chè an toàn.

Năm 2016, Trung tâm đã xây dựng thành công mô hình trồng mới, cải tạo giống chè già cỗi với diện tích 4ha và mô hình trồng 10ha sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP. Cũng từ đây, giá trị của cây chè Long Phú ngày càng được khẳng định.

Gia đình ông Nguyễn Văn Phong đã gắn bó với nghề trồng chè gần 20 năm nay, thu nhập phần lớn dựa vào cây chè. (Ảnh: K.Tiến)

Về thôn Long Phú (xã Hòa Thạch) thời điểm này, người dân đang tất bật thu hoạch chè. Thời tiết từ đầu năm tới nay khá thuận lợi, chè xanh tốt, búp đều và dày nên bà con càng thêm phấn khởi.

Ông Nguyễn Văn Phong (thôn Long Phú) chia sẻ: “Nhờ thời tiết đầu năm tới nay thuận lợi và cây chè được chăm sóc bài bản nên búp chè dày, đẹp và đều. Nhìn những ngọn chè non xanh mơn mởn, chúng tôi cũng bớt đi phần nào mệt nhọc và có thêm động lực để thu hái”.

Sản xuất trên diện tích 3.000m2, gia đình ông đã gắn bó với nghề trồng chè gần 20 năm nay. Ông Phong cho biết, thu nhập của gia đình phần lớn dựa vào cây chè, tuy nhiên, việc trồng chè cũng phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Những năm qua, người dân cũng như chính quyền địa phương đều rất nỗ lực trong việc nâng cao chất lượng, giá trị cho cây chè ở Long Phú.

Được biết, cây chè là một trong những cây trồng chủ lực ở xã Hòa Thạch hiện nay, nhiều năm qua, cây chè đã góp phần quan trọng trong việc xóa đói giảm nghèo, đồng thời phủ xanh đất trống đồi núi trọc tại địa phương.

Ông Lê Văn Huệ (Trưởng ban Kiểm soát Hợp tác xã chè Long Phú) cho biết, nhiều năm trước đây, chè Long Phú vốn nổi tiếng một thời, được xuất khẩu sang thị trường Đông Âu. Sau khi khối Đông Âu tan rã, việc tiêu thụ chè Long Phú trở nên khó khăn.

Đặc biệt, từ sau khi Công ty Chè Long Phú không thu mua chè cho nông dân thì sản xuất chè tại Long Phú gần như đình trệ. Nhiều năm trở lại đây, chè Long Phú sản xuất chủ yếu để phục vụ nhân dân địa phương dưới dạng chè tươi. Phần lớn các nương chè được trồng từ năm 1988 đến nay đã già cỗi, năng suất, chất lượng kém. Tuy nhiên, nghề trồng chè vẫn là nguồn thu nhập của người dân địa phương.

Trước thực trạng đó, năm 2012, Hợp tác xã Long Phú được thành lập nhằm khôi phục, giữ gìn và phát triển thương hiệu chè Long Phú, xây dựng vùng nguyên liệu lớn cho nhiều doanh nghiệp chế biến chè trong nước. Tuy nhiên, những ngày đầu thành lập, Hợp tác xã gặp nhiều khó khăn khi người trồng chè không còn hào hứng, tin tưởng vào cây chè…

Chè an toàn sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP nên giá trị sản phẩm vì vậy cũng được tăng lên. (Ảnh:K.Tiến)

Ông Đỗ Tiến Hùng - Giám đốc Hợp tác xã Long Phú, cho biết: “Khi bắt đầu quyết định thành lập Hợp tác xã Long Phú và bắt đầu triển khai mô hình sản xuất chè sạch theo tiêu chuẩn VietGAP gặp rất nhiều khó khăn. Cơ sở, vật chất không có gì, thiếu sự ủng hộ của người dân”.

Để gây dựng Hợp tác xã hoạt động có hiệu quả, ông Hùng và một số thành viên cốt cán ban đầu của Hợp tác xã đã đến từng gia đình vận động người dân tham gia, chung sức gây dựng lại thương hiệu chè Long Phú. Mưa dầm thấm lâu, sự nhiệt huyết của các thành viên Hợp tác xã Long Phú đã vận động thành công nhiều gia đình tham gia.

Từ chỗ chỉ dăm bảy thành viên, đến nay, Hợp tác xã Long Phú có 243 thành viên tham gia. Diện tích trồng chè cũng được mở rộng. Đặc biệt, sau nhiều năm hoạt động không ngừng, đến nay, Hợp tác xã đã thực hiện cải tạo giống chè già cỗi và trồng, sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP, từng bước trở thành vùng nguyên liệu lớn cho các công ty sản xuất chế biến chè.

Hơn hết, việc định hướng và xây dựng mô hình sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP đã cho năng suất chè cao hơn trước. Ngoài năng suất và sản lượng cao, việc sản xuất chè an toàn còn tích cực ở chỗ, góp phần nâng cao nhận thức của người nông dân trong vấn đề sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.

Theo đó, thông qua việc đẩy mạnh sử dụng các loại thuốc đặc hiệu, có tính an toàn và ít độc hại thì số lần dùng thuốc bảo vệ thực vật trên cây chè cũng được chú trọng giảm thiểu tối đa. Chè an toàn sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP nên giá trị sản phẩm vì vậy cũng được tăng lên.

Giám đốc Hợp tác xã Long Phú cũng cho biết, để bảo vệ nhãn hiệu chè Long Phú, Hợp tác xã Long Phú đã đăng ký bảo hộ nhãn hiệu “Chè Long Phú - Quốc Oai”. Chè Long Phú cũng đã được cấp chứng nhận OCOP theo Chương trình “mỗi xã, phường một sản phẩm”.

Việc này vừa khẳng định thương hiệu chè sạch Long Phú - Quốc Oai, vừa giúp bảo vệ nhãn hiệu, tránh tình trạng làm giả, nhá các sản phẩm chè Long Phú. Đó cũng là bước đi có tính chất pháp lý nhằm củng cố thương hiệu, xây dựng giá trị, niềm tin đối với người tiêu dùng.