Khu rừng đặc hữu của vùng đất ngập nước

Rừng tràm Trà Sư trải rộng gần 850 ha, được bao phủ chủ yếu bởi cây tràm - loài thực vật đặc trưng của vùng đất phèn ngập nước. Đây là một trong những khu rừng hiếm hoi còn giữ được gần như nguyên vẹn hệ sinh thái đặc thù, được giới khoa học đánh giá cao về tầm quan trọng quốc tế trong bảo tồn đất ngập nước.

Không chỉ có thảm thực vật dày đặc, rừng tràm Trà Sư còn là nơi cư trú của hàng trăm loài động vật. Tính đến nay, khu rừng đã ghi nhận khoảng 140 loài thực vật, nhiều loài trong số đó thuộc diện quý hiếm. Về động vật, nổi bật là các loài chim nước, bò sát, ếch nhái, cá và thú nhỏ. Sự hiện diện của các loài quý như cò lạo Ấn Độ, le khoang cổ, diệc xám, cá cóc… cho thấy giá trị sinh học vượt trội của khu rừng.

Rừng tràm Trà Sư - Viên ngọc xanh giữa vùng đất ngập nước An Giang.

Vẻ đẹp bốn mùa và dấu ấn mùa nước nổi

Nếu mùa khô, Trà Sư hiện lên với màu xanh mướt của lá tràm, thì mùa nước nổi lại là thời điểm khu rừng khoác lên mình vẻ đẹp sống động nhất. Nước dâng cao, toàn bộ mặt đất ngập trong làn nước phủ bèo tấm xanh mướt, tạo nên khung cảnh nên thơ và yên bình. Đây cũng là mùa các loài chim tập trung nhiều nhất, tạo nên những “bản giao hưởng” tự nhiên độc đáo.

Khách đến vào mùa này thường được trải nghiệm cảnh “trôi giữa rừng” – khi thuyền len lỏi qua những lối nước hẹp, hai bên là rừng tràm thẳng tắp, phía trên là tán lá xanh rì và những cánh chim chao liệng. Nhiều du khách mô tả, đó là cảm giác như đang lạc vào một bức tranh sơn dầu sống động, nơi mọi giác quan đều được đánh thức.

Do đặc thù là rừng ngập nước, phương tiện di chuyển chủ yếu trong rừng tràm là tắc ráng – loại xuồng máy nhỏ đặc trưng của miền Tây Nam Bộ và xuồng chèo tay. Du khách thường bắt đầu chuyến đi bằng tắc ráng để vượt qua quãng đường dài, sau đó chuyển sang xuồng chèo để tận hưởng sự yên tĩnh và dễ dàng tiếp cận các ngóc ngách của rừng.

Trên hành trình, không khó để bắt gặp cảnh hoa tràm nở trắng cả một góc trời, tỏa hương thơm dịu nhẹ. Mỗi cú khua mái chèo là từng gợn sóng nhỏ lan ra, phản chiếu mảng trời xanh và hàng cây soi bóng xuống mặt nước. Nếu may mắn, bạn sẽ bắt gặp cảnh đàn chim đáp xuống nghỉ ngơi hoặc kiếm ăn, tạo nên khoảnh khắc khó quên.

Không gian sống động từ bình minh đến hoàng hôn

Mỗi thời điểm trong ngày tại rừng tràm Trà Sư lại mang một vẻ đẹp riêng. Buổi sáng, ánh nắng xuyên qua tán tràm tạo thành những vệt sáng lung linh trên mặt nước, báo hiệu một ngày mới. Buổi trưa, không gian chìm trong tiếng côn trùng rả rích và tiếng chim gọi bầy. Đến chiều, khi mặt trời bắt đầu buông xuống, hàng ngàn cánh chim lại bay về tổ, tạo nên khung cảnh hoàng hôn đặc trưng của vùng sông nước.

Âm thanh tiếng chim ríu rít hòa cùng tiếng nước vỗ nhẹ vào mạn xuồng, mùi hương tràm thoang thoảng trong gió… tất cả tạo nên một bản giao hưởng thiên nhiên trọn vẹn, vừa êm dịu vừa sống động.

Giá trị bảo tồn và phát triển du lịch bền vững

Trước sức ép của biến đổi khí hậu và tác động của con người, việc bảo vệ rừng tràm Trà Sư trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Chính quyền địa phương đã thành lập khu bảo vệ cảnh quan, triển khai nhiều biện pháp kiểm soát khai thác, đồng thời kết hợp phát triển du lịch sinh thái để vừa bảo tồn, vừa khai thác giá trị kinh tế hợp lý.

Các tour tham quan được thiết kế theo hướng hạn chế tác động môi trường: sử dụng phương tiện nhỏ, giảm tiếng ồn, không xả rác và nâng cao nhận thức của du khách về bảo vệ hệ sinh thái. Nhờ đó, rừng tràm Trà Sư vẫn giữ được vẻ nguyên sơ dù lượng khách tham quan tăng đều qua các năm.

Điểm đến của những tâm hồn yêu thiên nhiên

Không chỉ hấp dẫn du khách trong nước, rừng tràm Trà Sư còn được nhiều tạp chí du lịch quốc tế nhắc đến như một trong những điểm đến sinh thái tiêu biểu của Việt Nam. Đối với các nhà nghiên cứu, đây là “phòng thí nghiệm tự nhiên” quý giá để tìm hiểu về đa dạng sinh học và các loài đặc hữu vùng đất ngập nước. Với nhiếp ảnh gia, mỗi góc rừng, mỗi đàn chim, mỗi tia nắng xuyên tán lá đều là nguồn cảm hứng sáng tác bất tận.

Rừng tràm Trà Sư không chỉ là một hệ sinh thái đất ngập nước phong phú, mà còn là biểu tượng cho vẻ đẹp hoang sơ và sức sống mãnh liệt của thiên nhiên miền Tây Nam Bộ. Đến đây, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng cảnh sắc hiếm có, mà còn cảm nhận được sự gắn bó mật thiết giữa con người và thiên nhiên - thứ giá trị vượt lên trên mọi trải nghiệm vật chất.

Với chiến lược bảo tồn đi đôi với khai thác hợp lý, rừng tràm Trà Sư sẽ tiếp tục là “viên ngọc xanh” của An Giang, là điểm hẹn lý tưởng cho những ai yêu thiên nhiên và mong muốn tìm về sự thanh bình giữa nhịp sống hiện đại.