Theo Luật sư Phạm Hải Long (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội), trên thực tế, có nhiều người lầm tưởng rằng mạng xã hội là “ảo”, tuy nhiên sự thật lại trái ngược hoàn toàn khi mà mọi hành vi của các chủ thể được thực hiện trên không gian mạng là “thật”, xuất phát từ ý chí chủ quan của chủ thể và đều có mục đích tác động đến một đối tượng nào đó.

Vì vậy, mọi hành vi của các chủ thể trên mạng xã hội đều có tác động ảnh hưởng nhất định đến trật tự, an toàn xã hội giống như đời thực, thậm chí còn để lại hậu quả nặng nề hơn bởi những tính năng vượt trội của mạng xã hội như: Thời gian truyền tải thông tin nhanh chóng, tiếp cận đến nhiều người và có thể tham gia bình luận, chia sẻ lại bài viết của chủ thể đăng tải...

Mạng xã hội truyền tải thông tin nhanh chóng, tiếp cận đến nhiều người (Ảnh minh họa)

Từ góc độ pháp lý, Luật sư Phạm Hải Long cho biết, Điều 25, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 ghi nhận mọi công dân đều có quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên, Hiến pháp cũng đảm bảo các quyền, lợi ích khác của các nhân như: quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư; bí mật cá nhân và gia đình; quyền bất khả xâm phạm về sức khỏe, danh dự, nhân phẩm,… Vì vậy, hành vi đăng tải, chia sẻ, bình luận có nội dung chưa được kiểm chứng, sai sự thật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, làm mất uy tín cá nhân, cơ quan, tổ chức có thể bị xử lý như sau:

– Xử phạt vi phạm hành chính:

+ Đối với người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi: Bị xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức “Cảnh cáo” bằng văn bản (theo Điều 22, Luật xử phát vi phạm hành chính năm 2012).

+ Đối với người từ đủ 16 tuổi trở lên: Bị xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức phạt tiền, mức phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đối với cá nhân và 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với tổ chức (Điều 101, Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử). Ngoài ra, người thực hiện hành vi vi phạm còn phải có trách nhiệm cải chính thông tin công khai trên mạng xã hội tương ứng.

– Xử lý hình sự: Tùy thuộc vào tính chất, mức độ của hành vi và đối tượng thực hiện hành vi từ đủ 16 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội:

+ Tội “làm nhục người khác” theo quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015, có thể phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm; nếu gây rối loạn tâm tần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên hoặc làm nạn nhân tự sát có thể bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm.

+ Tội “vu khống” theo quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015, có thể phạt tù từ 01 năm đến 03 năm; nếu vì động cơ đe hèn hoặc gây rối loạn tâm tần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên hoạch làm nạn nhân tự sát có thể phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.

Công an huyện Chương Mỹ (Hà Nội) đã ra quyết định xử phạt hành chính 10.000.000 đồng đối với N.V.N với hành vi đăng tải thông tin sai sự thật trên mạng xã hội Facebook. (Ảnh: CAHN)

Để sử dụng mạng xã hội một cách văn minh, đúng pháp luật, Luật sư Phạm Hải Long khuyến cáo người sử dụng mạng xã hội cần:

- Thứ nhất, trang bị đầy đủ cho bản thân những kiến thức về pháp luật về sử dụng mạng xã hội, có hiểu biết đầy đủ các tính năng của ứng dụng mạng xã hội mà mình đang sử dụng. Không sử dụng các từ ngữ mang tính chửi bới, thô tục, xúc phạm, lăng mạ danh dự, nhân phẩm của người khác.

- Thứ hai, không nên sử dụng mạng xã hội để giải quyết các mâu thuẫn, quan hệ xã hội trong cuộc sống mà hãy đến các cơ quan có thẩm quyền để giải quyết như: Công an, Tòa án dân sự, Tổ hòa giải tại nơi cư trú,… để được giải quyết theo đúng quy định của pháp luật.

- Thứ ba, trước khi đăng tải một bài viết lên mạng xã hội nên thẩm định thông tin nội dung dự định sẽ đăng thông qua các nguồn tin chính thống từ các nguồn tin đáng tin cậy để tránh trường hợp đăng tải thông tin sai sự thật.

- Thứ tư, khi phát hiện các trường hợp đăng tải bài viết có nội dung vi phạm các hành vi trên, kịp thời báo cáo cơ quan Công an gần nhất để được xử lý theo đúng quy định của pháp luật.