Giữ nguyên số lượng Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong giai đoạn chuyển tiếp

Đối với 23 tỉnh, thành phố mới hình thành sau sáp nhập theo Nghị quyết 202/2025/QH15, Bộ Nội vụ hướng dẫn giữ nguyên số lượng Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong thời hạn 5 năm, bảo đảm quá trình ổn định tổ chức và dần tiệm cận với quy định hiện hành. Với 11 tỉnh, thành phố không thực hiện sáp nhập, việc bố trí số lượng Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh thực hiện theo quy định tại Nghị định số 08/2016/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 115/2021/NĐ-CP).

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà - Ảnh: VGP/TG

Ngoài ra, nếu có văn bản của Quốc hội hoặc cơ quan có thẩm quyền quy định riêng về số lượng Phó Chủ tịch UBND, các địa phương sẽ căn cứ vào đó để thực hiện. Về cấp xã, số lượng Phó Chủ tịch UBND không vượt quá 2 người.

Cơ cấu Ủy viên UBND cấp tỉnh, cấp xã được quy định cụ thể, bao gồm người đứng đầu cơ quan chuyên môn, đại diện quân sự, công an tại địa phương. Đây là cơ sở nhằm ổn định bộ máy hành chính trong bối cảnh nhiều địa phương có thay đổi về địa giới hành chính và tổ chức bộ máy.

Tổ chức chính quyền tại đặc khu có dân số dưới 1.000 người

Liên quan đến đặc khu có dân số thường trú dưới 1.000 người, Bộ Nội vụ hướng dẫn không tổ chức cấp chính quyền địa phương theo mô hình thông thường. Thay vào đó, chính quyền địa phương ở đặc khu được tổ chức theo mô hình UBND đặc khu gồm Chủ tịch, không quá 2 Phó Chủ tịch và các Ủy viên.

UBND cấp tỉnh sẽ quyết định cơ cấu tổ chức UBND đặc khu, cơ quan chuyên môn, trung tâm phục vụ hành chính công tùy theo quy mô dân số, diện tích, đặc điểm kinh tế - xã hội và đặc thù của từng địa bàn. Việc chỉ định lãnh đạo UBND đặc khu thực hiện theo Nghị quyết số 203/2025/QH15.

UBND, Chủ tịch UBND đặc khu thực hiện nhiệm vụ theo quy định tại Điều 22, 23 và các nội dung cụ thể khác thuộc Điều 21 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15. HĐND và UBND cấp tỉnh có đặc khu cũng được quy định rõ phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn liên quan đến đặc khu.

Bộ Nội vụ sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan trung ương để tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định quy định đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của chính quyền địa phương tại các đặc khu loại này.

Hướng dẫn đổi tên và chuyển đổi thôn, tổ dân phố sau sáp nhập

Bộ Nội vụ cũng ban hành hướng dẫn quan trọng về việc chuyển đổi và đổi tên thôn, tổ dân phố tại các đơn vị hành chính cấp xã mới được sáp nhập. Trước mắt, tiếp tục giữ nguyên các đơn vị hiện có cho đến khi có hướng dẫn mới của Chính phủ.

Theo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở số 10/2022/QH15, thôn được tổ chức tại xã và đặc khu; tổ dân phố được tổ chức tại phường. Trường hợp đặc khu được công nhận là đô thị (ví dụ Phú Quốc), thì dưới đặc khu là tổ dân phố.

Với trường hợp sáp nhập thị trấn với xã thành xã mới, các đơn vị cộng đồng dân cư sẽ thống nhất tổ chức dưới hình thức thôn. Ngược lại, nếu sáp nhập xã với phường thành phường mới thì sẽ tổ chức thống nhất dưới hình thức tổ dân phố.

Việc chuyển đổi thôn thành tổ dân phố hoặc ngược lại do UBND cấp xã lập danh sách trình HĐND cùng cấp quyết định. Trong trường hợp đổi tên thôn, tổ dân phố do trùng tên, UBND cấp xã xây dựng phương án, tổ chức lấy ý kiến cử tri đại diện hộ gia đình. Nếu trên 50% đồng thuận, UBND cấp xã trình HĐND cấp xã xem xét quyết định.

Các tỉnh, thành đã thực hiện việc chuyển đổi, đổi tên trước khi Luật số 72/2025/QH15 có hiệu lực thì không cần thực hiện lại.

Quy chế làm việc mẫu và trách nhiệm triển khai

Ngoài các nội dung trên, Bộ Nội vụ còn hướng dẫn ban hành Quy chế làm việc mẫu và các mẫu văn bản cho UBND cấp xã mới thành lập sau sáp nhập. Căn cứ tình hình thực tế địa phương, UBND cấp xã có thể điều chỉnh, bổ sung nội dung quy chế cho phù hợp, đảm bảo quản trị hiệu quả, gần dân, sát dân và phục vụ tốt hơn.

Bộ Nội vụ đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chủ động triển khai các nội dung trong Công văn, đồng thời kịp thời phản ánh khó khăn, vướng mắc để Bộ tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý. Việc hướng dẫn cụ thể, thống nhất trong tổ chức bộ máy và quản trị hành chính cơ sở là bước quan trọng nhằm thực thi hiệu quả các quy định mới trong giai đoạn chuyển tiếp sau sắp xếp đơn vị hành chính.

T.An