Chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước

Phát triển du lịch số là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước ta. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, nêu rõ tập trung phát triển một số ngành, lĩnh vực ưu tiên có mức độ sẵn sàng cao, trong đó có du lịch số.

Ứng dụng công nghệ 4.0 trong quảng bá di sản, di tích.

Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 22/01/2020 cũng đề ra định hướng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số trong ngành du lịch, hướng đến hình thành và phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh.

Về xu thế chung, chuyển đổi số là một yêu cầu cấp thiết và là xu hướng tất yếu đối với ngành du lịch trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang có những ảnh hưởng rộng lớn và sâu sắc trên toàn thế giới. Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 lan tỏa cùng sự phát triển của công nghệ đã làm thay đổi hành vi của khách du lịch từ việc tìm kiếm thông tin, đặt dịch vụ, trải nghiệm tại điểm đến cũng như chia sẻ cảm xúc, kỷ niệm về chuyến đi, hầu hết đều đã diễn ra trên môi trường số.

Sự thay đổi của thị trường với chủ thể trọng tâm là khách du lịch đã buộc các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ cũng như cơ quan quản lý cần có giải pháp thích ứng nhanh chóng và tận dụng những thành tựu công nghệ số để chuyển đổi mô hình, cách thức hoạt động trong thời đại mới.

Đặc biệt, đại dịch Covid-19 bùng phát từ đầu năm 2020 đã gây ra những thiệt hại to lớn và tạo ra sự giãn cách xã hội trên toàn cầu. Đại dịch cũng đã đặt ra vấn đề ngành du lịch cần có phương án, giải pháp ứng phó linh hoạt với những sự cố, khủng hoảng tương tự trong tương lai. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số là một lựa chọn sống còn cho các tổ chức, doanh nghiệp trong nỗ lực duy trì hoạt động.

Điều này đã thúc đẩy sự phát triển của các ứng dụng kết nối liên lạc trực tuyến, các công cụ tìm kiếm trên mạng internet. Nhu cầu tìm kiếm thông tin số tăng mạnh. Các doanh nghiệp du lịch và cơ quan quản lý phải tìm cách cơ cấu lại hoạt động, chuyển hướng mạnh sang các nền tảng giao dịch trực tuyến, áp dụng các mô hình vận hành gọn nhẹ, hiệu quả, vừa để duy trì hoạt động kết nối, vừa thích ứng linh hoạt để tìm cách phục hồi.

Bức tranh chuyển đổi số đa dạng

Trong thời gian qua, chúng ta đã nhìn thấy sự năng động, tích cực của các địa phương, doanh nghiệp trong việc chuyển đổi số, phát triển du lịch thông minh, trong đó tiêu biểu là những địa phương trọng điểm du lịch như Hà Nội, Đà Nẵng, Quảng Nam, Khánh Hòa, thành phố Hồ Chí Minh...

Khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám thức đưa vào vận hành hệ thống vé điện tử nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý vận hành khu di tích, tạo thuận lợi cho khách tham quan.

Hoạt động ứng dụng công nghệ diễn ra sôi nổi trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong quản lý điểm đến đã áp dụng những công nghệ tiên tiến, hiện đại như thực tế ảo, thực tế tăng cường, hình ảnh 360 độ, 3D... để đưa ra nhiều sản phẩm mới mẻ, độc đáo, gây ấn tượng mạnh cho du khách. Đơn cử như Thanh Hóa đã áp dụng công nghệ thực tế ảo, thực tế tăng cường trên ứng dụng điện thoại thông minh để tái hiện sinh động hình ảnh các điểm du lịch nổi tiếng như Lam Kinh, Thành nhà Hồ, Pù Luông...

Hà Nội đã phát triển các ứng dụng du lịch thông minh như Visit Hanoi, MyHanoi với các tính năng như là trợ lý du lịch ảo hỗ trợ du khách. Các điểm đến như bảo tàng, làng nghề, di tích như Văn Miếu, Hoàng thành Thăng Long, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam... đã phát triển hệ thống thuyết minh tự động và nhiều công nghệ hiện đại khác phục vụ du khách đến tham quan.

Đà Nẵng đã đưa vào sử dụng ứng dụng chatbot "Da Nang Fantasticity". Đây là công nghệ được sử dụng đầu tiên tại Việt Nam và Đông Nam Á (cùng với Singapore).

Dịch vụ tham quan bằng xe bus 2 tầng City Tour Hop On-Hop Off ở Thành phố Hồ Chí Minh được áp dụng công nghệ mới kết hợp dữ liệu số về giao thông và du lịch, cùng dữ liệu sở thích của du khách để thiết kế các tour tuyến phù hợp, bán vé và thanh toán online, tích hợp Wi-Fi (miễn phí) và thuyết minh tự động bằng nhiều ngôn ngữ.

Bên cạnh đó, các tập đoàn lớn như Vingroup, Sungroup, Sovico... đã tiên phong xây dựng hệ sinh thái tiện ích thông minh của mình một cách hệ thống, bài bản, công phu, cho phép đổi mới, nâng cao hiệu quả quản lý vận hành kinh doanh, chất lượng phục vụ khách hàng và đổi mới sản phẩm, dịch vụ.

Các công ty lữ hành cũng đã thúc đẩy chuyển đổi số trong công tác quản lý, xây dựng sản phẩm mới. Triển khai các ứng dụng kết nối dịch vụ cho phép du khách mua vé tham quan, thanh toán dịch vụ từ xa, sử dụng hệ thống thuyết minh tự động, khám phá di sản bằng công nghệ 3D,...

Điểm qua một số nét chính cho thấy bức tranh sôi động về ứng dụng công nghệ, phát triển du lịch thông minh trong ngành du lịch Việt Nam, ở nhiều địa phương, doanh nghiệp, trải rộng trong nhiều lĩnh vực khác nhau từ tham quan, lữ hành, lưu trú, vận chuyển, nhà hàng...

Phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh ở Việt Nam

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Phạm Văn Thuỷ, với vai trò là cơ quan quản lý du lịch quốc gia, thực tế, từ năm 2018, Tổng cục Du lịch đã tham mưu Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt "Đề án tổng thể ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2025" theo Quyết định số 1671/QĐ-TTg ngày 30/11/2018. Trong đó, đặt ra mục tiêu phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh kết nối các chủ thể trong ngành du lịch.

Theo đề xuất của Tổng cục Du lịch, ngày 25/1/2022, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Kế hoạch phát triển du lịch số giai đoạn 2021-2025. Trong đó, đặt ra mục tiêu phát triển du lịch số góp phần quan trọng vào tiến trình xây dựng Chính phủ số; xây dựng phát triển các nền tảng số cùng với hệ thống cơ sở dữ liệu, tạo môi trường kết nối liên thông hệ thống thông tin quản lý du lịch từ Trung ương đến cơ sở.

Hiện nay, Tổng cục Du lịch cũng đang tập trung xây dựng "Đề án ứng dụng công nghệ của công nghiệp 4.0 để phát triển du lịch thông minh, thúc đẩy du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn".

Tổng cục Du lịch cũng đang tập trung vào các giải pháp mang tính chất nền tảng để phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh ở Việt Nam, đặt ra mục tiêu hỗ trợ các bên liên quan như địa phương, điểm đến, doanh nghiệp du lịch, khách du lịch tham gia vào hệ sinh thái du lịch thông minh, khai thác các giá trị tăng thêm từ môi trường kinh tế số.

Trong đó, tập trung vào một số nhiệm vụ chính gồm có: Xây dựng Cơ sở dữ liệu Du lịch Việt Nam; xây dựng kết nối hệ thống thông tin giữa cơ quan quản lý ở trung ương, địa phương và doanh nghiệp; ứng dụng công nghệ số hỗ trợ khách du lịch, phát triển điểm đến du lịch thông minh; chuyển đổi số gắn kết với Tiêu chuẩn du lịch ASEAN; đẩy mạnh truyền thông, xúc tiến, quảng bá du lịch trên các nền tảng số; hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.