Chuyên gia kinh tế, tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa đã đưa ra các cảnh báo về các kênh đầu tư tư nhân. Phân tích kỹ hơn về các nguyên tắc đầu tư, tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa cho biết, đối với kênh đầu tư chứng khoán thì nhà đầu tư cá nhân cần phải đảm bảo 9 nguyên tắc.

Thứ nhất, tìm những mã chứng khoán, doanh nghiệp có quy mô vừa phải phù hợp với khẩu vị rủi ro của mình.

Thứ hai, doanh nghiệp có nền tảng tài chính tốt, đòn bẩy tài chính thấp (tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu), thanh khoản tốt và có mức sinh lời ổn định.

Thứ ba, lịch sử trả cổ tức ổn định, tránh việc trả cổ tức bằng cổ phiếu liên tục một vài năm. Thứ tư, tăng trưởng cổ tức trên một cổ phiếu ổn định, từ 4% trở lên. Thứ năm, hệ số P/E (giá cổ phiếu trên lợi nhuận ròng) nhỏ hơn 15 lần nếu cao hơn chứng tỏ đã bị nóng.

Thứ sáu, giá trị vốn hoá trên tổng tài sản của công ty nhỏ hơn 1,5 lần nếu cao hơn thì giá đang bị ảo. Thứ bảy, các báo cáo tài chính minh bạch. Thứ tám, đảo ngược chỉ số P/E thành E/P phải lớn hơn hoặc bằng 2 lần lãi suất tiền gửi tiết kiệm 12 tháng.

Sự tăng, giảm giá bitcoin chủ yếu là do đầu cơ.

Thứ chín, đa dạng hoá danh mục đầu tư tuỳ theo chu kỳ kinh tế. Ví dụ, chu kỳ kinh tế tăng trưởng thì đầu tư vào những ngành quyết định xu thế tăng trưởng đó như công nghiệp chế biến chế tạo, dịch vụ, xây dựng… Nếu chu kỳ kinh tế giảm thì phải đầu tư vào các ngành trung tính, thiết yếu như y tế, lương thực, thực phẩm, ngân hàng…

Cùng với đó, nhà đầu tư nên chia tổng nguồn vốn của mình thành nhiều kênh đầu tư: có thể tiền gửi tiết kiệm, chứng khoán, mua cổ phần dài hạn, vàng đầu tư, mỗi loại hình khoảng 10-20%. Riêng đầu tư bất động sản chỉ dành cho các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính mạnh và trong điều kiện giá bất động sản đang ở chu kỳ bình thường.

Nếu đầu tư vào chu kỳ bất động sản tăng giá nhanh thì phải biết lựa chọn phân khúc nhà gắn liền với đất hoặc đất nền và đây là một dạng đầu tư mang tính chất đầu cơ rủi ro khá lớn trong trường hợp thị trường này bị xì bong bóng và đóng băng.

Đầu tư bất động sản trong điều kiện bình thường, vốn nhỏ nên khởi đầu bằng đầu tư căn hộ chung cư bằng cách vay một phần vốn trả chậm của ngân hàng để mua và cho thuê. Chú ý, tổng thu nhập và cho thuê của năm đầu tiên và năm thứ hai có thể thấp hơn chút ít so với trả nợ gốc, lãi của ngân hàng trong năm đó nhưng tình trạng này sẽ giảm dần trong các năm sau. Sau 5 năm có thể tất toán khoản vay này để mua thêm một căn hộ mới cũng theo phương thức vay trả chậm và sau đó bán các căn hộ chung cư rồi chuyển sang mua căn hộ liền kề hoặc biệt thự có giá trị gia tăng cao hơn.

Việc đầu tư trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng cần phải hết sức lưu ý. Thứ nhất, hầu hết các công ty phát hành trái phiếu đều chưa được xếp hạng vì vậy rất khó nhận biết về thực trạng tài chính; thứ hai, nhà đầu tư có thể phải tìm hiểu bằng mọi giá đó là đòn bẩy tài chính (tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu của các công ty phát hành) phải dưới 4 lần (càng thấp, càng tốt). Các phương thức đầu tư cũng tham khảo 9 phương thức đầu tư như của đầu tư chứng khoán.

Ở Việt Nam, tỷ lệ phát hành trái phiếu ra công chúng rất thấp, đây là một đặc thù của thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam khiến rủi ro trên thị trường này rất lớn. Trong thời gian tới, Chính phủ cần phải có các biện pháp tạo điều kiện cho việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng có những bước tăng đột phá bằng cách thúc đẩy nhanh xếp hạng tín nhiệm, đơn giản hoá thủ tục pháp lý để rút ngắn thời gian phê chuẩn. Trong mọi trường hợp kể cả phát hành riêng lẻ hoặc phát hành ra công chúng đều cần khuyến cáo phải được xếp hạng tín nhiệm.

Cần tìm những mã chứng khoán, doanh nghiệp có quy mô vừa phải, phù hợp với khẩu vị rủi ro của mình

Trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thậm chí cả trên thị trường tín dụng thì xếp hạng tín nhiệm là cách các cơ quan xếp hạng chuyên nghiệp đánh giá và thẩm định sức khoẻ tài chính của doanh nghiệp thay cho các nhà đầu tư. Đây cũng là thông lệ quốc tế đã có hàng trăm năm nay mà Việt Nam cần phải học hỏi, tham khảo và áp dụng.

“Đầu tư vào bitcoin càng phải đặc biệt chú ý bởi, thứ nhất bitcoin là một loại tiền không có lạm phát, hay nói cách khác không có ngân hàng trung ương nào có thể in ra mà chỉ có thể phát hành theo một lập trình có sẵn tỷ lệ đó sẽ chấm dứt theo một phần mềm đã định sẵn (ví dụ chấm dứt phát hành vào năm 2023).

Về lâu dài, giá bitcoin sẽ ổn định, không bị lạm phát tác động; thứ hai, sự tăng, giảm giá là do đầu cơ. Nhất là trong giai đoạn đầu bitcoin mới ra đời và xu thế dài hạn là giá của bitcoin sẽ hội tụ xung quanh giá thực. Đấy là ưu việt của bitcoin so với các loại tiền tệ”, tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh.

Chính vì vậy, theo ông Lê Xuân Nghĩa, không nên kỳ vọng tìm kiếm lợi nhuận dài hạn trên bitcoin mà chỉ là một kênh đầu tư ngắn hạn theo mô hình con lắc, tức là sóng đầu cơ sẽ giảm dần theo thời gian vì bản chất của bitcoin là ổn định, nhất là khi số lượng người đào bitcoin đủ lớn để ko ai lũng đoạn giao dịch (đây là đặc điểm của mạng blockchain).

Chính vì vậy, đầu tư vào bitcoin cần có một khả năng dự báo về xu thế công nghệ (sẽ có thêm nhiều bitcoin mới ra đời), xu thế thị trường tài chính và các chu kỳ kinh tế, trong kỷ nguyên hiện tại. Việc dự báo các xu thế trên là rất khó khăn, vì vậy, đầu tư vào bitcoin nên là dạng đầu tư ngắn hạn theo nguyên tắc, sóng giảm dần.

Bảo Thoa