Tại buổi họp báo sáng 11/7 do Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức nhằm công bố các luật được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9, Luật Nhà giáo đã thu hút sự quan tâm đặc biệt.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho biết, với 1,6 triệu nhà giáo trên cả nước, luật mới là hành lang pháp lý quan trọng, đảm bảo đầy đủ quyền lợi, nghĩa vụ và chế độ chính sách cho đội ngũ nhà giáo tại cả khu vực công lập và ngoài công lập.

Điểm mới nổi bật là lần đầu tiên, nhà giáo ngoài công lập được thừa nhận là người hành nghề đặc thù, có chuẩn nghề nghiệp và được hưởng các quyền lợi tương đương với nhà giáo công lập, đánh dấu bước tiến quan trọng trong chính sách giáo dục, thu hút và giữ chân nhân lực chất lượng cao.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, Bộ đang khẩn trương xây dựng hoàn thiện dự thảo nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ thu hút đối với nhà giáo.

Một trong những điểm đột phá của Luật Nhà giáo là quy định mức lương của nhà giáo được xếp ở mức cao nhất trong hệ thống thang bảng lương hành chính sự nghiệp. Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho biết, đây là một nguyên tắc quan trọng đã được luật hóa, và hiện Bộ đang tham mưu Chính phủ cụ thể hóa bằng Nghị định. Theo đó, bảng lương của một số chức danh nhà giáo như giáo viên mầm non, phổ thông, dự bị đại học, giáo viên giáo dục nghề nghiệp hạng IV… sẽ được xếp lại để đảm bảo thống nhất, đồng bộ với bảng lương của các chức danh viên chức nhà giáo nói riêng và viên chức trong các ngành khác nói chung.

Ngoài mức lương cơ bản, nhà giáo cũng sẽ được hưởng thêm nhiều khoản phụ cấp tùy theo vị trí công tác và điều kiện thực tế, như phụ cấp đặc thù, phụ cấp trách nhiệm, ưu đãi, trợ cấp công tác tại vùng khó khăn, phụ cấp thâm niên, trợ cấp giáo dục hòa nhập, lưu động… Những chính sách này không chỉ nhằm bảo đảm mức sống ổn định, mà còn tạo động lực để nhà giáo yên tâm công tác, cống hiến lâu dài.

Đối với giáo viên hợp đồng, hiện nay lương thường chỉ đạt khoảng 60-70% mức lương của giáo viên biên chế chính thức, dù vẫn phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ như giảng dạy, soạn giáo án, kiểm tra đánh giá học sinh. Thứ trưởng Thưởng cho biết, ngành Giáo dục rất mong muốn nâng cao thu nhập cho đội ngũ này, nhưng việc chi trả vẫn phải dựa trên hợp đồng lao động và thoả thuận giữa hai bên. Tuy nhiên, việc xác lập nguyên tắc “lương nhà giáo cao nhất hệ thống thang bảng lương hành chính sự nghiệp” sẽ là cơ sở quan trọng để các cơ sở giáo dục ký hợp đồng đúng mức, bảo đảm quyền lợi cho giáo viên hợp đồng.

Trước câu hỏi về việc tăng lương có làm giảm tình trạng dạy thêm, học thêm hay không, ông Thưởng cho rằng không nên nhìn nhận một cách đơn giản. Việc giáo viên dạy thêm không chỉ xuất phát từ nhu cầu tài chính mà còn do nhiều yếu tố khác. Có giáo viên dạy thêm vì tâm huyết, không thu tiền hoặc chỉ thu tượng trưng. Điều quan trọng là phải quản lý việc dạy thêm đúng quy định, minh bạch, không gây áp lực cho học sinh và phụ huynh. Luật Nhà giáo cũng đã đề cập đến nội dung này, trong đó không cấm dạy thêm nhưng phải kiểm soát tránh tràn lan, trái quy định.

Luật cũng quy định rõ đối tượng được hưởng chính sách lương, phụ cấp cao hơn bao gồm: nhà giáo cấp học mầm non; đang công tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo; vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy tại các trường chuyên biệt, thực hiện giáo dục hòa nhập; hoặc giảng dạy các ngành, nghề đặc thù. Đối với nhà giáo làm việc trong ngành nghề có nhiều chính sách hỗ trợ khác nhau, sẽ được áp dụng mức hỗ trợ cao nhất trong số các chính sách hiện hành.

Từ tháng 7/2024, lương cơ sở đã tăng lên mức 2,34 triệu đồng/tháng, tạo điều kiện thuận lợi hơn để tính lương cho nhà giáo. Theo hệ thống lương mới, giáo viên mầm non hạng III hiện đang là nhóm nhận lương thấp nhất, với mức dao động từ 4,9 đến hơn 11,4 triệu đồng/tháng tùy theo bậc lương. Trong khi đó, giáo viên tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông hạng I có thể nhận mức lương cao nhất, với hệ số lương 6,78, tương đương gần 16 triệu đồng/tháng.

Việc sớm ban hành Nghị định cụ thể hóa chính sách tiền lương, phụ cấp, hỗ trợ thu hút theo Luật Nhà giáo được kỳ vọng sẽ góp phần khắc phục tình trạng bất bình đẳng trong thu nhập, tăng sức hấp dẫn cho nghề giáo và bảo đảm quyền lợi chính đáng của những người đang trực tiếp làm công tác giảng dạy.

P.T