Trong báo cáo gửi Bộ Xây dựng, đại diện Sở Xây dựng TP.HCM cho biết: Ngày 3/7/2023, Ủy ban nhân dân (UBND) TP.HCM công bố công khai đợt 1 trên cổng thông tin điện tử của UBND Thành phố danh mục 6 dự án NƠXH để các ngân hàng có cơ sở áp dụng cho vay theo chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng với tổng mức dự kiến vay là 2.776 tỷ đồng.

TP.HCM vẫn chưa có dự án nhà ở xã hội nào được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Cụ thể gồm có 3 chủ đầu tư dự án NƠXH dành cho người thu nhập thấp với tổng mức dự kiến vay 910 tỷ đồng, 1 chủ đầu tư dự án NƠXH phục vụ cho công nhân thuê với tổng mức dự kiến vay 700 tỷ đồng và 2 chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư với tổng mức dự kiến vay hơn 1.166 tỷ đồng.

Tuy nhiên, theo Sở Xây dựng TP.HCM, đến nay chưa có dự án nào được vay gói tín dụng 120.000 tỷ của Chính phủ. Giải thích nguyên nhân, đại diện Sở Xây dựng TP.HCM cho biết: Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi là cam kết của 4 ngân hàng (Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) với Chính phủ cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án NƠXH, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn khoảng từ 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các ngân hàng thương mại Nhà nước. Các ngân hàng rất ủng hộ chương trình này, tuy nhiên khi tiếp nhận hồ sơ thẩm định để đồng ý cấp tín dụng cho các chủ đầu tư, các ngân hàng có quy định riêng về các điều kiện vay, nhằm đảm bảo thu hồi các khoản cho vay theo quy định.

Cụ thể, đối với dự án NƠXH, nhà ở công nhân phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và căn cứ theo quy định tại Khoản 2 điều 173 Luật Đất đai 2013 thì chủ đầu tư không thể dùng khu đất dự án NƠXH (đã được chủ đầu tư thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng, chuyển đổi đất sang đất dự án NƠXH phù hợp quy hoạch) làm tài sản bảo đảm thế chấp, vay vốn tại ngân hàng thương mại cho chính dự án NƠXH trên đất, phải dùng tài sản khác thế chấp để đảm bảo khoản vay. Trong khi đó, hầu hết các chủ đầu tư dự án NƠXH sau khi có quyết định giao đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất chưa thực hiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nên không đủ thành phần hồ sơ để vay theo quy định của ngân hàng.

Hiện nay, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi được áp dụng tại 4 ngân hàng gồm: Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank trong khi đó quá trình triển khai dự án, chủ đầu tư có thỏa thuận với các ngân hàng khác để cấp hạn mức bảo lãnh đối với nhà thầu, đơn vị thi công, người mua nhà, bảo lãnh hợp đồng bán nhà ở hình thành trong tương lai, trong trường hợp chủ đầu tư bàn giao nhà chậm tiến độ, nên có sự khác biệt về qui định cho vay giữa các ngân hàng.

Đối với các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, ngoài điều kiện theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng, các ngân hàng yêu cầu phải có quyết định giao đất và giấy phép xây dựng mới xem xét đến việc cho vay. Từ thực tiễn nói trên, Sở Xây dựng TP.HCM kiến nghị Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam giải quyết các khó khăn vướng mắc nói trên.

Xuân Tình