Nhân kỷ niệm 97 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2022), báo Lao động Thủ đô có cuộc trò chuyện với doanh nhân Nguyễn Thái Thuật Hiền, CEO Công ty Dịch vụ Giải pháp Cảnh quan LSS, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Cảnh quan Việt Nam, chủ nhiệm Câu lạc bộ Kiến trúc sư Trẻ.

KTS Nguyễn Thái Thuật Hiền

Phóng viên: Là doanh nhân trong thời đại mới ông đánh giá như thế nào về mối quan hệ giữa báo chí và doanh nghiệp hiện nay?

KTS Nguyễn Thái Thuật Hiền: Như lời Thủ tướng Chính phủ đã nói trong cuộc gặp mặt báo chí mới đây: “Người làm báo là một trong những lực lượng trên tuyến đầu của các “mặt trận” thì có thể thấy vai trò to lớn của đội ngũ làm báo trong sự phát triển của đất nước.

Là một người hoạt động trong lĩnh vực kinh tế, kinh doanh tôi luôn coi báo chí là mối quan hệ lớn trong chặng đường phát triển của doanh nghiệp. Đó là mối quan hệ đồng hành cùng phát triển và hướng tới những mục tiêu phát triển tốt đẹp chung của xã hội.

Trong hành trình lãnh đạo doanh nghiệp của mình suốt hơn một thập kỷ qua, “bữa điểm tâm” bắt đầu mỗi ngày mới của tôi không thể thiếu được là các thông tin từ báo chí. Thông tin từ các bài báo cập nhật được “nhiệt độ” của nền kinh tế, nhịp đập của thị trường cho tới các điều khiển kinh tế vĩ mô… đã cho chúng tôi có nhiều thông tin góp phần hoạch định chiến lược kinh doanh kịp thời. Bên cạnh đó, thông tin báo chí “quân sư” cho chúng tôi trong việc lựa chọn đối tác; xây dựng và phát triển thương hiệu; quảng cáo sản phẩm; tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ; cập nhật kịp thời các thông tin về chính sách pháp luật của Nhà nước...

Trong giai đoạn hiện nay, mối quan hệ giữa báo chí và doanh nghiệp cần phải gắn kết hơn bao giờ hết. Bởi lẽ trong thời kỳ thông tin nhiễu loạn như hiện nay, bạn đọc, doanh nghiệp và người dân cần những thông tin chính thống để có thể bảo chứng thông tin, tin vào thông tin nào là thật, biết được thông tin nào là giả.

Ở góc độ doanh nghiệp thì cần có tính chủ động trong quan hệ với báo chí, che giấu hay bưng bít thông tin là một điều không thể và không nên trong giai đoạn hiện nay. Thay vào đó, doanh nghiệp cần chủ động cung cấp thông tin cho báo chí, tạo cầu nối để thông tin được lan tỏa và chính xác. Báo chí cũng cần xem doanh nghiệp là mối quan hệ tương sinh, tương cầu là mối quan hệ cùng có lợi để cùng đồng hành trong chặng đường phát triển chung của xã hội.

Phóng viên: Nếu có sự chia sẻ thắng thắn với các lãnh đạo cơ quan báo chí, ông sẽ muốn nói điều gì nhất?

KTS Nguyễn Thái Thuật Hiền: Ở mỗi giai đoạn phát triển tất cả các lĩnh vực trong đó có báo chí đều phải đối mặt với những thách thức bên cạnh cơ hội. Giữa thời kỳ bùng nổ thông tin với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin đã đưa báo chí và một giai đoạn phát triển mạnh mẽ nhưng cũng đối mặt với thách thức sống còn mà trong đó vấn đề kinh tế báo chí là một yếu tố then chốt.

Đặc biệt hiện nay, sự phát triển của các nền tảng mạng xã hội khiến kinh tế báo chí phải san sẻ nguồn thu từ quảng cáo, bán báo… Đây là lúc mà các tòa soạn cần đổi mới sáng tạo trong cách làm kinh tế báo chí. Bên cạnh đó là thách thức lớn về đạo đức của người làm báo, nếu một tờ báo chỉ chăm chăm làm kinh tế, thúc đẩy phóng viên trở thành “người bán hàng”, “người tìm kiếm doanh thu” thì dễ đánh mất bản sắc. Xã hội tôn vinh người làm báo và dành từ nhân xưng trân trọng nhất là “Nhà báo”, như là “Nhà giáo”, “Nhà khoa học”.

Chính vì vậy, mỗi cơ quan báo chí, mỗi người làm báo cần tu dưỡng phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ chuyên môn tránh tình trạng phóng viên tác nghiệp hiểu sai lệch vấn đề, hoặc tự coi mình người thực thi pháp luật khi đối chất với doanh nghiệp hay nguồn tin.

Phóng viên: “Đối mặt với vấn đề sống còn trong đó mẫu chốt là chuyện làm kinh tế báo chí”, vậy ở góc độ doanh nghiệp ông cho rằng báo chí cần có định hướng kinh tế báo chí như thế nào để làm kinh tế sạch? Vấn đề này khá bức thiết khi kinh tế báo chí gần như gắn hoàn toàn vào mối quan hệ truyền thông với doanh nghiệp.

KTS Nguyễn Thái Thuật Hiền: Làm báo sạch luôn là mối quan tâm lớn của các tòa soạn báo trên thế giới, trong mỗi giai đoạn chứ không riêng gì ở Việt Nam. Khi báo chí được trao một “quyền lực” thì đó cũng là một thách thức trong việc sử dụng sức mạnh này.

Trong giai đoạn hiện nay còn có hiện tượng, nhiều khi doanh nghiệp cảm thấy bị “làm phiền”, “nhũng nhiễu” bởi một số người làm báo chưa chuẩn mực. Tình trạng vạch lá tìm sâu, soi vào những lỗ hổng nhỏ của doanh nghiệp để gây áp lực nhằm trục lợi cá nhân hoặc nhắm tới mục tiêu kinh tế trước mắt vẫn là chuyện nhức nhối cần sự chấn chỉnh quyết liệt.

Đọc trên báo thời gian gần đây chúng ta cũng thấy có một số người làm báo dính vào lao lí khi họ đi sai đường, sử dụng báo chí như một công cụ để trục lợi bất chính, làm kinh tế báo chí sai luật.

Theo tôi, hiện nay mỗi một Tổng Biên tập cũng như một giám đốc điều hành của doanh nghiệp – như một CEO thực sự, ngoài phát triển nội dung, nhân sự,… mỗi “CEO báo chí” cũng cần hoạch định chiến lược kinh tế của các cơ quan báo chí do mình điều hành một cách rõ ràng. Chiến lược kinh tế báo chí này cũng sẽ định hình mô hình phát triển của tòa soạn đó. Và theo tôi nghĩ đây là giai đoạn mà các tờ báo cần thích ứng nhanh với sự phát triển như vũ bão của công nghệ truyền thông, đa dạng hóa nguồn thu cho tờ báo.

Báo cáo của Hiệp hội Báo chí và các Nhà xuất bản tin tức Thế giới (WAN-IFRA) cho thấy trong khi lợi nhuận từ quảng cáo kỹ thuật số, từ độc giả số đang tăng thì lợi nhuận từ quảng cáo truyền thống lẫn khu vực phát hành báo in tiếp tục giảm sâu. Theo thống kê của hai đơn vị tư vấn thị trường là We are social và Kepios, tổng giá trị của thị trường quảng cáo kỹ thuật số tại Việt Nam trong năm 2022 sẽ lên tới 812 triệu USD, tăng trưởng tới 22% so với năm trước đó.

Từ cứ liệu trên, có thể thấy giai đoạn này các cơ quan báo chí cần tận dụng tốt cơ hội của mình để mở rộng thị phần từ quảng cáo kỹ thuật số.

Phóng viên: Báo chí đóng vai trò là cầu nối nối thông tin giúp doanh nghiệp kết nối và hội nhập sâu rộng. Trong giai đoạn kinh tế hội nhập ông có cho rằng vai trò này càng phải bền chặt?

KTS Nguyễn Thái Thuật Hiền: Đó là điều chắc chắn và càng phải khẳng định mạnh mẽ hơn.Trong giai đoạn hội nhập sâu rộng của nền kinh tế Việt Nam, lĩnh vực kiến trúc của chúng tôi cũng nằm trong sân chơi đó, chúng tôi luôn khẳng định trong chiến lược nếu hội nhập và thích ứng chậm thì doanh nghiệp sẽ khó tồn tại. Lĩnh vực kiến trúc trên thế giới liên tục cập nhật xu hướng mới, báo chí là một kênh thông tin hàng đầu mà chúng tôi dùng để cập nhật xu hướng, từ những tạp chí chuyên ngành đến những hội nghị quốc tế được báo chí làm cầu nối tổ chức là những dịp để chúng tôi làm mới lại mình.

Nhân dịp Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, tôi kính chúc các nhà báo luôn mạnh khỏe, vững vàng với nghề báo và chúc cho các tòa soạn ngày càng vững mạnh và chúc cho mối quan hệ giữa báo chí và doanh nghiệp ngày càng gắn kết sâu rộng.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn những chia sẻ của ông!

Xuân Trường (thực hiện)