Quảng Ngãi: Bàn giao 50% mặt bằng dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông trước ngày 5/11 Dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2: Các nhà thầu được chọn lựa kỹ lưỡng

Theo kiến nghị của Bộ Xây dựng, thời gian tổ chức thu phí cao tốc đầu tư công dự kiến từ tháng 1/2026. Trường hợp lựa chọn được nhà đầu tư triển khai đầu tư mở rộng cao tốc Bắc - Nam phía Đông lên 6-12 làn xe theo phương thức PPP sẽ bàn giao công tác thu phí.

Quá trình thu phí, căn cứ vào tình hình thực tế sẽ triển khai mở rộng các đoạn tuyến cao tốc theo phương thức PPP. Trong đó, xem xét nghiên cứu phương án hình thành một số dự án có quy mô lớn (khu vực phía Bắc và khu vực phía Nam).

"Phương án này vừa bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong toàn bộ quá trình đầu tư, vừa giúp tối ưu hóa chi phí quản lý, vận hành, khai thác trong suốt vòng đời dự án, vừa có khả năng thu hút các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính mạnh, sẵn sàng đồng hành lâu dài cùng dự án", văn bản kiến nghị của Bộ Xây dựng nhấn mạnh.

Đề xuất thu phí cao tốc Bắc - Nam phía Đông
Bộ Xây dựng đề xuất thu phí các đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông do Nhà nước đầu tư từ tháng 1/2026.

Cũng theo đề xuất của Bộ Xây dựng, thời điểm triển khai mở rộng cao tốc nên được cân nhắc sau khi hoàn thành công tác bảo hành của các nhà thầu theo các dự án đầu tư công trước đây. Việc này nhằm tránh phát sinh tranh chấp pháp lý liên quan, hạn chế dư luận hiểu chưa đúng về việc thi công lại các hạng mục vừa hoàn thành.

Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông có tổng chiều dài khoảng 2.063km. Điểm đầu tại cửa khẩu Hữu Nghị, tỉnh Lạng Sơn; điểm cuối tại TP. Cà Mau, quy mô từ 6-12 làn xe. Đến nay, toàn tuyến đã đưa vào khai thác 1.443km, đang thi công khoảng 597km (đến hết năm 2025 hoàn thành 554km, còn lại 43km), chủ yếu quy mô 4 làn xe hạn chế.

Hiện, ngoài những đoạn đang được mở rộng, đến hết năm nay có khoảng 1.222km cao tốc có quy mô 4 làn xe hạn chế, tập trung chủ yếu ở các đoạn tuyến: Mai Sơn - Cam Lộ, Quảng Ngãi - Vĩnh Hảo và Mỹ Thuận - Cà Mau. Ngoài ra, một số đoạn tuyến của dự án đang được nghiên cứu, triển khai đầu tư theo quy mô cao tốc hoàn chỉnh như: Cầu Giẽ - Ninh Bình, Cao Bồ - Mai Sơn, Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Hòa Liên, TP.HCM - Long Thành, TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận.

Cơ quan quản lý ngành giao thông và xây dựng đề xuất trước mắt tập trung ưu tiên mở rộng đáp ứng quy chuẩn đường cao tốc cho các đoạn tuyến thuộc đoạn Hà Nội - TP.HCM. Về quy mô, để tránh đầu tư nhiều lần, Bộ Xây dựng đề xuất quy mô sau khi mở rộng đạt 6 làn xe hoàn chỉnh theo quy hoạch, với tổng mức đầu tư là hơn 152.100 tỷ đồng.

Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông - tuyến đường được ví như “xương sống giao thông” của đất nước đang từng bước hình thành rõ nét với tổng chiều dài lên đến 2.063 km, quy mô từ 6-12 làn xe, chạy dọc đất nước từ cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) đến TP. Cà Mau.

Các đoạn đưa vào khai thác cơ bản đảm bảo lưu thông thông suốt qua nhiều khu vực trọng điểm như Ninh Bình, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Khánh Hòa, Ninh Thuận và Đồng Nai.

Tuy nhiên, phần lớn các đoạn đang và sắp hoàn thành có quy mô 4 làn xe hạn chế, chưa đáp ứng tối đa nhu cầu vận tải hiện tại và tương lai, đặc biệt ở các khu vực kinh tế năng động như miền Trung - Nam.

Theo chuyên gia giao thông TS Nguyễn Xuân Thuỷ, việc thiết kế từng đoạn theo năng lực và mật độ giao thông thực tế là phù hợp với điều kiện ngân sách, nhưng cần tính đến khả năng nâng cấp mở rộng trong tương lai khi nhu cầu tăng cao.

TS Nguyễn Xuân Thuỷ cho biết, tuyến cao tốc Bắc - Nam có ý nghĩa chiến lược: Thứ nhất, đây là tuyến huyết mạch chạy dọc đất nước, giúp rút ngắn thời gian vận chuyển giữa các vùng, thúc đẩy lưu thông hàng hóa, hành khách. Thứ hai, cao tốc đi qua nhiều địa phương khó khăn như Quảng Trị, Phú Yên, Bình Thuận… tạo điều kiện thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp - du lịch. Thứ ba, là tuyến giao thông chiến lược, cao tốc Bắc - Nam đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo cơ động quân sự và phòng thủ đất nước.