Theo ông Greg Testerman, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham), hiện nay các yêu cầu cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài tại Việt Nam vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng. Nhiều tổ chức nước ngoài đang có kế hoạch thành lập đại diện thương mại tại Việt Nam nhưng chưa có người bảo lãnh để xin cấp thị thực vào Việt Nam cho lao động nước ngoài của mình.

Vì vậy, đại diện AmCham đã đưa ra đề xuất đơn giản hóa các thủ tục hành chính, bao gồm: Bỏ quy định phải hợp pháp hóa hồ sơ để xin giấy phép lao động; chấp nhận rằng người nộp sẽ xuất trình thư ủy quyền từ công ty bảo lãnh và chứng minh thư của họ cho nhân viên của cơ quan nhập cảnh với mục đích nộp tài liệu. Cơ quan có thẩm quyền không yêu cầu thêm tài liệu nào khác để nhận dạng cá nhân cho mục đích này.

Giữ nguyên thời gian giải quyết hồ sơ theo quy định hiện hành và bỏ các yêu cầu của bước tiền đề để làm hồ sơ cấp giấy phép lao động, bao gồm đăng tin tuyển dụng, kế hoạch sử dụng lao động, đào tạo nhân sự; mở rộng chính sách cấp thị thực điện tử và miễn thị thực để tạo điều kiện đi công tác; mở rộng cơ hội chuyển đổi mục đích sử dụng đối với thị thực cá nhân (Luật số 51/2019/QH14), cụ thể là cho phép người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam theo diện thị thực điện tử, miễn thị thực, thị thực công tác/thị thực lao động/Thẻ tạm trú có công ty bảo lãnh được chuyển đổi sang thị thực cá nhân/Thẻ tạm trú của một công ty tài trợ khác khi cấp giấy phép lao động mới cho họ theo công ty đó mà không cần phải rời khỏi Việt Nam.

Đơn giản hóa thủ tục nhập cảnh để hỗ trợ trao đổi kinh doanh quốc tế. (Ảnh minh họa: BT)

Ông Greg Testerman cũng kiến nghị khôi phục khả năng gia hạn thị thực trong nước trong quá trình chờ xử lý giấy phép lao động. Hiện tại, việc gia hạn thị thực chỉ được phép kéo dài thêm 15 ngày, sau đó người đăng ký phải rời khỏi đất nước. Gánh nặng không đáng có này vừa gây tốn kém vừa lãng phí thời gian cho người nộp đơn và người sử dụng lao động của họ.

Đại diện AmCham cũng mong muốn Chính phủ tăng cường nhân viên nhập cư tiếp nhận đơn xin thị thực và giấy phép lao động để giảm thời gian chờ đợi quá lâu. Mở rộng điều kiện để người nước ngoài có thể nhận thị thực tại sân bay Việt Nam hoặc đưa ra hai phương án để người nước ngoài nhận thị thực tại cơ quan lãnh sự quán Việt Nam hoặc tại sân bay Việt Nam khi nhập cảnh. Cải thiện quy trình đóng dấu thị thực tại các sân bay; mở rộng thời hạn tối đa của thị thực kinh doanh hiện nay là 30 ngày và cho phép gia hạn thị thực kinh doanh trong nước.

"Ngoài ra, chúng tôi lưu ý rằng Nghị quyết 105/NQ-CP vừa hết hiệu lực đang gây khó khăn cho các công ty trong việc giữ chân lao động nước ngoài hiện tại đang làm việc tại Việt Nam và huy động thêm lao động nước ngoài mới do các quy định cải tiến về giấy phép lao động hiện đã chuyển sang các quy định nặng nề hơn theo Nghị định 152", ông Greg Testerman nói.

Đồng thời đại diện AmCham khuyến nghị: Không nên gắn tiêu chí bằng đại học trở lên với vị trí công việc mà người lao động nước ngoài sẽ đảm nhận tại Việt Nam để người lao động nước ngoài có thể xin giấy phép lao động dưới dạng “chuyên gia”. Nên chấp nhận dùng bản sao hộ chiếu để xin giấy phép lao động thay vì cần phải có bản sao hộ chiếu có chứng thực từ cơ quan công chứng.

Theo quy định về lao động, giấy phép lao động phải được cấp chậm nhất là 15 ngày trước khi người lao động nước ngoài bắt đầu hoạt động làm việc tại Việt Nam, nhưng bản sao có chứng thực chỉ lấy được sau khi người nước ngoài đến Việt Nam và xuất trình hộ chiếu để công chứng.

Ngoài ra, đại diện Amcham cũng bày tỏ sự coi trọng quan hệ đối tác và đối thoại với Chính phủ Việt Nam và đánh giá cao những nỗ lực của Việt Nam trong cải cách hành chính nhằm cải thiện môi trường pháp lý trong nước.

“Mặc dù chúng tôi ghi nhận việc loại bỏ và đơn giản hóa một số thủ tục hành chính đang được thực hiện, các luật và quy định gần đây vẫn tiếp tục đưa ra các thủ tục hành chính mới như cấp phép, phê duyệt và các yêu cầu báo cáo cồng kềnh. Chúng tôi khuyến nghị xem xét cẩn trọng và tránh mọi gánh nặng hành chính bổ sung nào có thể trong các dự thảo luật và quy định. Với tư cách là những nhà đầu tư lớn ở thị trường Việt Nam, các doanh nghiệp Hoa Kỳ luôn kỳ vọng Việt Nam sẽ tiếp tục thành công", ông Greg Testerman bày tỏ.

Ông cũng cho rằng, việc giảm chi phí và sự phức tạp trong kinh doanh sẽ mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp do Việt Nam làm chủ, phần đông là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp kinh doanh, từ đó sẽ bảo đảm khả năng cạnh tranh và tăng trưởng trong tương lai của Việt Nam.

"AmCham cam kết đạt được tăng trưởng bền vững phù hợp với các giá trị Môi trường, Xã hội và Quản trị. Chúng tôi sẽ tiếp tục đóng vai trò xây dựng, không chỉ để khiếu nại mà để xác định và thực hiện các giải pháp, đồng thời tích cực ủng hộ cho một môi trường kinh doanh tốt hơn và khu vực tư nhân phát triển mạnh hơn ở Việt Nam”, đại diện AmCham nhấn mạnh.

Bảo Thoa