Ngày 9/11, Trang thông tin điện tử tổng hợp VietnamBiz phối hợp với Câu lạc bộ Giám đốc Tài chính Việt Nam (CFO Việt Nam) tổ chức Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2024 – Vietnam Investment Forum 2024 với chủ đề “Theo dấu Dòng tiền – Tracking the Cash flow”.

Động lực tăng trưởng

Ông Nguyễn Xuân Thành, Chuyên gia kinh tế, Trường Chính sách công và quản lý Fulbright cho biết, có một số động lực chính tác động đến tăng trưởng hai tháng cuối năm và nhìn rộng hơn là năm 2024. Đầu tiên là sự tích cực từ xuất khẩu đã phục hồi và tăng trưởng. Xuất khẩu tháng 10 năm nay so với tháng 10 năm ngoái tăng hơn 5,9%.

Các nhà xuất khẩu cho biết tồn kho giảm xuống, các đơn hàng đã trở lại, đặc biệt là thị trường Mỹ. Các hãng tàu cũng lạc quan trở lại cho thấy tín hiệu xuất khẩu tốt lên và thông thường tháng 11, tháng 12 sẽ rất tích cực. Hai nền kinh tế có sự sụt giảm xuất khẩu sâu nhất đầu năm nay là Việt Nam và Đài Loan đều cùng phục hồi.

Ông Nguyễn Xuân Thành, Chuyên gia kinh tế, Trường Chính sách công và quản lý Fulbright chia sẻ tại chương trình. Ảnh: BTC

Tuy nhiên, ông Thành cho biết, năm 2024 có rất nhiều bất trắc. Nếu như kinh tế toàn cầu trong đó có Mỹ hạ cánh mềm thì Việt Nam có thể phục hồi xuất khẩu sang thị trường này. Nếu kinh tế Trung Quốc không quá xấu thì có thể tạo động lực xuất khẩu cho cả năm 2024. Nhưng vẫn còn rất nhiều bất trắc đối với tăng trưởng toàn cầu. Dù vậy, năm 2024, chúng ta vẫn sẽ có tăng trưởng xuất khẩu từ 5 - 7% chứ không bị âm như năm nay.

Động lực tích cực thứ hai là giải ngân vốn đầu tư công từ cuối năm nay đến sang năm sau. Thị trường có thể thắc mắc là giải ngân ít quá nhưng chúng ta phải hiểu là tác động của vốn đầu tư công luôn có độ trễ khoảng 5 tháng.

Trong quý I, gần như sẽ không giải ngân được, quý II chuẩn bị thì tới quý III và quý IV mới là lúc tiền ra. Bên cạnh đó, hai động lực với nền kinh tế sẽ đến từ xuất khẩu phục hồi, đơn hàng quay trở lại sẽ khiến cho lao động khu công nghiệp sẽ quay trở lại tạo cú hích cho tiêu dùng. Nếu Quốc hội thông qua việc giảm thuế VAT 2% cũng cũng là cú hích tiếp theo cho 6 tháng đầu năm 2024.

Về chính sách tiền tệ năm 2024, ông Thành cho biết, định hướng chính sách của nhà điều hành luôn muốn duy trì chính sách tiền tệ hỗ trợ cho tăng trưởng bởi áp lực cho giai đoạn 2024 - 2025 là lấy lại đà tăng trưởng kinh tế để đạt mục tiêu cả nhiệm kỳ. Các chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ đều ưu tiên hỗ trợ tăng trưởng.

"Tất nhiên mong muốn của nhà điều hành là như thế nhưng có làm được không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Hiện tất cả ngân hàng trung ương đều điều hành chính sách theo hướng “dò đường” với tự tin rất thấp, khả năng mắc sai lầm rất cao, kể cả Fed", ông Thành chia sẻ.

Theo ông Thành, năm nay tín dụng có thể tăng 11% so với mục tiêu 14%, mục tiêu của năm sau là tăng 14 - 15% để hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng 6,5% trở lên. Việc duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng phải duy trì nhưng hoàn toàn có thể đảo chiều khi chịu áp lực hai yếu tố: tỷ giá và lạm phát. Trong điều kiện bình thường, NHNN sẽ cố gắng để không tăng lãi suất điều hành nhưng nếu xuất hiện sức ép thì buộc phải thay đổi để thích ứng. Điều này phải quan sát từng tháng năm 2024 thì mới có thể phán đoán được.

Thời điểm thị trường sôi động trở lại

Theo ông Nguyễn Duy Linh, Tổng Giám đốc CTCP Chứng khoán VPBank, dòng vốn FII vào một quốc gia phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng phát triển của nền kinh tế, chất lượng hàng hoá, sự minh bạch của thị trường và quan trọng hơn cả là doanh nghiệp đáp ứng tiêu chí đầu tư của các tổ chức.

Giai đoạn năm 2016 - 2018 bối cảnh tương tự với giai đoạn hiện nay khi Fed cũng có sự gia tăng về lãi suất trong năm 2017 nhưng mức độ rất thấp. Tại thời điểm đó, tỷ giá của Việt Nam rất ổn định. Một điều rất tích cực trong giai đoạn này là quá trình IPO các doanh nghiệp Nhà nước, thoái vốn Nhà nước, đưa lên niêm yết rất quyết liệt của Chính phủ.

Các diễn giả tham dự Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2024 do Vietnambiz tổ chức. Ản: BTC

Chỉ trong năm 2017 có 70 doanh nghiệp Nhà nước được đưa lên niêm yết trong đó có nhiều doanh nghiệp lớn như: Sabeco, Petrolimex hoặc các doanh nghiệp tư nhân như Vincom Retail. Đây là những chất xúc tác tốt cho dòng vốn FII.

Ông Linh cho rằng, với giai đoạn hiện nay vẫn còn rất nhiều tập đoàn, tổng công ty Nhà nước nhưng quá trình IPO đang bị chững lại. Vấn đề chính là việc định giá doanh nghiệp. Đây là nút thắt trong câu chuyện dòng vốn FII của thị trường. Trong thời gian vừa qua, sự chênh lệch về chính sách tiền tệ của Mỹ và các nước dẫn đến sự chênh lệch lãi suất, gây ra tình trạng rút vốn. Nhưng Việt Nam lại là quốc gia có mức độ rút vốn nhỏ nhất so với các nước Đông Nam Á.

Trải qua hai quý liên tiếp, nhà đầu tư nước ngoài rút ròng đâu đó 350 triệu USD. Con số này không lớn so với tổng vốn và so với so với số rút ròng ở các quốc gia khác. Năm 2024, mức độ rút ròng sẽ được thu hẹp vì sự chênh lệch về chính sách tiền tệ không còn nhiều. Khi lạm phát của Mỹ được kiểm soát, Fed không tăng lãi suất mà khả năng có thể điều chỉnh chính sách tiền tệ sớm hơn dự kiến.

Một số dự báo trước đây cho rằng Fed có thể giảm lãi suất từ giữa năm sau nhưng những dự báo gần đây cho rằng Fed sẽ hạ lãi suất sớm hơn, khoảng tháng 5 năm sau hoặc sớm hơn. Những dự báo này cộng với sự hồi phục của các nền kinh tế mới nổi, tôi tin rằng dòng vốn FII sẽ chọn lọc kỹ hơn trong số các nền kinh tế phát triển, nơi có những câu chuyện riêng để đầu tư nhưng Việt Nam sẽ là một điểm đến.