Ngày 31/8, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã chủ trì cuộc họp về đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công với các địa phương. Trước đó, ngày 26/8, Phó Thủ tướng đã đến kiểm tra, làm việc, tháo gỡ khó khăn với Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội về công tác này.

Báo cáo với Phó Thủ tướng, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, so với thời điểm kiểm tra tháng 7/2022 thì đến nay có 2 cơ quan có tỉ lệ giải ngân cao hơn mức trung bình cả nước, là Bộ Tài nguyên và Môi trường và UBND tỉnh Đồng Nai.

Trong đợt kiểm tra tháng 8/2022 thì có thêm Bộ Xây dựng do tỉ lệ giải ngân thấp hơn mức trung bình của cả nước. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, nguyên nhân vẫn là do biến động về giá nguyên vật liệu, ảnh hưởng của dịch bệnh, một số chủ đầu tư còn lúng túng, chưa quyết liệt triển khai thực hiện, vướng mắc trong cấp thẩm quyền phê duyệt 3 loại quy hoạch quốc gia.

Một số cơ quan đã dự kiến giải ngân cả năm đạt 100% kế hoạch đó là Hội Nông dân Việt Nam, Hội Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và Ban Quản lý khu công nghệ cao Hòa Lạc.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chủ trì cuộc họp về giải ngân vốn đầu tư công. (Ảnh: VGP/Đức Tuân)

Một số cơ quan có tỉ lệ giải ngân chưa cao nhưng cũng đã nghiêm túc, chủ động rà soát khả năng giải ngân và có đề xuất điều chỉnh giảm kế hoạch vốn được giao như thành phố Hà Nội giảm 2.000 tỉ đồng vốn nước ngoài, EVN giảm 140 tỉ đồng, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam giảm 92,45 tỉ đồng.

Nói về nguyên nhân làm chậm tiến độ giải ngân, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Phan Thị Thắng chia sẻ, có 5 nguyên nhân lớn, đó là: năng lực lập dự án còn hạn chế; thực hiện thủ tục đầu tư còn chậm; một số chủ đầu tư thiếu chủ động trong kiểm tra, đôn đốc; công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư chưa quyết liệt và tình trạng một số nhà thầu thi công cầm chừng…

Tại cuộc họp, nhắc lại tình trạng chậm giải ngân, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nêu rõ, chỉ còn 120 ngày nữa là hết năm 2022, các bộ, ngành, địa phương cần quyết liệt hơn nữa.

Phó Thủ tướng nêu thực trạng có công trình đã có đủ điều kiện đẩy nhanh tiến độ nhưng thiếu vốn, có công trình mà nếu dồn nguồn lực vào thì năm nay có thể khánh thành. Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương, đơn vị cần rà soát, làm rõ, “bóc tách” được các nhóm dự án đã ghi vốn đầu tư nhưng chưa đấu thầu, chưa có nhà thầu, chưa hoàn thành thủ tục đầu tư, chưa khởi công cũng như các công trình có khả năng hoàn thành trong năm nay và đầu năm 2023.

Nếu các đơn vị đã nỗ lực hết sức nhưng thấy rằng chưa thể giải ngân được thì đề xuất, gửi về Bộ Kế hoạch và Đầu tư để báo cáo Chính phủ việc điều chuyển vốn cho dự án khác. Tránh dàn trải, kéo dài, có tiền mà không tiêu được, trong khi có công trình có thể đẩy nhanh tiến độ thì lại không có tiền.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá cao các địa phương đã nhận diện các nguyên nhân, tồn tại, vướng mắc; đã thành lập các tổ công tác, lãnh đạo các tỉnh họp giao ban hằng tháng về giải ngân, từ đó, tình hình có chuyển biến. Tuy nhiên, tiến độ còn chậm, tỉ lệ còn thấp.

Theo Phó Thủ tướng, chậm giải ngân vốn đầu tư công do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc phân bổ vốn chưa khoa học, nhiều dự án được bố trí vốn năm 2022 nhưng chưa được phê duyệt dự án đầu tư, nhiều dự án chưa đầu thầu, lựa chọn nhà thầu, có dự án chưa giải phóng mặt bằng, một số dự án chậm tiến độ do nhà thầu yếu kém, do các thủ tục thanh toán, nghiệm thu chưa kịp thời.

Về giải pháp, đối với các dự án đã đủ điều kiện và đang triển khai, Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương, chủ đầu tư, ban quản lý, nhà thầu tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc, triển khai thi công 3 ca để bù tiến độ đã chậm.

Đối với các dự án đã được phân bổ kế hoạch vốn nhưng chưa khởi công, kiên quyết thu hồi để điều động, phân bổ vốn cho các dự án khác, phấn đấu hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2022.