Ngày 24/6/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 51/2025/TT-BTC quy định về thủ tục giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh. Thông tư này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 7/8/2025, hướng tới mục tiêu đồng bộ hóa quy trình thu nộp ngân sách và giảm thiểu thủ tục hành chính cho người nộp thuế.

Ngoài việc kiểm tra hàng hóa và phương tiện, cơ quan hải quan còn kiểm tra hồ sơ hải quan và các chứng từ liên quan. Ảnh minh họa.

Theo đó, người nộp thuế sẽ thực hiện nộp tiền qua Cổng thanh toán điện tử hải quan. Hệ thống sẽ hỗ trợ lập chứng từ nộp tiền theo mẫu ban hành kèm theo Nghị định 11/2020/NĐ-CP. Người nộp thuế có thể tra cứu thông tin khoản phải nộp, lựa chọn ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán hoặc Kho bạc Nhà nước để thực hiện trích tiền và ký số trên hệ thống. Trong trường hợp nộp phí, lệ phí cho nhiều tờ khai, người nộp thuế sẽ sử dụng mã số đại diện gồm 10 chữ số 9 (9999999999) và ghi tổng số tiền cần nộp.

Sau khi lập chứng từ, Cổng thanh toán điện tử hải quan sẽ tự động tạo mã vạch và truyền thông tin đến đơn vị thanh toán tương ứng. Ngân hàng hoặc tổ chức trung gian thanh toán sẽ thực hiện trích chuyển tiền vào tài khoản của Kho bạc Nhà nước và cập nhật dữ liệu nộp thuế. Nếu không thể hoàn tất giao dịch trong ngày, việc chuyển tiền sẽ được thực hiện trước 10 giờ sáng ngày làm việc tiếp theo. Với các khoản thu vào cuối năm, việc hạch toán và truyền chứng từ sẽ được yêu cầu hoàn tất ngay trong ngày làm việc cuối cùng.

Bên cạnh đó, hệ thống kế toán thuế của cơ quan hải quan sẽ tự động đối soát dữ liệu thu nộp giữa người nộp thuế và thông tin từ đơn vị thanh toán. Nếu chính xác, hệ thống sẽ tự động hạch toán thanh khoản nợ và xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế, tính tiền chậm nộp nếu có. Nếu thông tin sai lệch, hệ thống sẽ từ chối ghi nhận và yêu cầu chỉnh sửa, bổ sung. Trong các tình huống xảy ra sự cố về đường truyền, các đơn vị liên quan sẽ thực hiện theo hướng dẫn tại Điều 15 Thông tư 51/2025/TT-BTC.

Cùng với Thông tư 51, từ ngày 15/8/2025, Chính phủ cũng sẽ đưa vào thực thi Nghị định 167/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 08/2015/NĐ-CP về thủ tục hải quan và hoạt động kiểm tra, giám sát hải quan. Một số quy định tại các khoản 5, 6 và 19 Điều 1 của Nghị định này đã bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Một trong những nội dung quan trọng được sửa đổi là Điều 6 về đối tượng phải làm thủ tục hải quan, chịu sự kiểm tra, giám sát. Theo đó, ngoài hàng hóa xuất nhập khẩu và phương tiện vận tải các loại, các đối tượng như ngoại tệ, vàng, kim loại quý, sản phẩm văn hóa, cổ vật, bưu phẩm, hành lý của người xuất nhập cảnh cũng thuộc diện phải làm thủ tục hải quan.

Về kiểm tra hải quan, ngoài việc kiểm tra hàng hóa và phương tiện, cơ quan hải quan còn kiểm tra hồ sơ hải quan và các chứng từ liên quan. Về giám sát, phạm vi mở rộng tới hàng hóa lưu giữ tại cơ sở sản xuất phục vụ gia công, sản xuất hàng xuất khẩu, hàng kiểm tra chuyên ngành đang bảo quản chờ thông quan và hàng hóa vận chuyển nội địa trong địa bàn hoạt động hải quan.

Những thay đổi này được kỳ vọng sẽ góp phần tăng cường kỷ cương, minh bạch trong quản lý thuế và hải quan, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình giao thương quốc tế. Việc áp dụng đồng bộ giao dịch điện tử và siết chặt giám sát giúp giảm thời gian, chi phí cho cả doanh nghiệp lẫn cơ quan quản lý, đồng thời nâng cao năng lực phòng, chống gian lận thương mại và thất thu ngân sách. Đây cũng là bước tiến lớn hướng đến nền hải quan hiện đại, minh bạch và chuyên nghiệp trong thời kỳ chuyển đổi số.

P.T