Mới đây, iPOS công bố báo cáo thị trường kinh doanh ẩm thực (F&B) Việt Nam năm 2022 và dự báo về xu hướng năm 2023. Theo báo cáo này, iPOS đưa ra dự báo 5 xu hướng nổi bật của thị trường F&B năm 2023.

Mô hình “Bếp trên mây” - Cloud Kitchen không còn là hot trend

Theo iPOS, trong những năm gần đây, với sự phát triển của các app đặt đồ ăn online, đặc biệt là GrabFood và ShopeeFood, các mô hình “Bếp trên mây” được kỳ vọng sẽ trở nên phổ biến tại thị trường Việt Nam.

Việc xây dựng các khu bếp tổng lớn, cụ thể các thương hiệu chỉ cần thuê gian hàng, công cụ, tự làm đồ, còn công tác marketing, giao vận sẽ có đơn vị chủ quản lo, tất cả chỉ phục vụ bán online tỏ ra khá hấp dẫn về mặt lý thuyết.

Tuy nhiên sau một thời gian, các dự án thử nghiệm của ShopeeFood, GrabFood và một số dự án đơn lẻ của một vài cá nhân đều đã phải đóng cửa. Lý do chính được đưa ra là bên thuê bếp và đơn vị chủ quản không tìm được điểm cân bằng trong cơ cấu chi phí/lợi nhuận của cả hai, dẫn đến việc các thương hiệu có tiếng không mặn mà tham dự.

iPOS cho rằng, mô hình Cloud Kitchen có thể sẽ được tinh chỉnh và tối ưu thành phiên bản mới.

Người dân thưởng thức ẩm thực. (Ảnh minh họa: Văn Luận)

Xu hướng Healthy và ăn chay tiếp tục được cổ vũ nhưng khó tạo nên xu thế lớn

Theo iPOS, sau đại dịch Covid-19, ngày càng nhiều thực khách quan tâm hơn đến sức khỏe của bản thân và gia đình. Số lượng các nhà hàng/cà phê đi theo xu hướng “lành mạnh” ngày càng tăng, tiêu biểu như các thương hiệu ăn chay, salad, eat clean, organic,... ngày càng tăng mạnh, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng.

Tuy vậy xu hướng này không phải mới, vốn đã tồn tại trong khoảng 10 năm trở lại đây, chỉ có sau 2 năm đại dịch, phong trào này đang vươn lên mạnh mẽ.

iPOS cho rằng, với thói quen tiêu dùng của người Việt Nam, các lựa chọn truyền thống như lẩu, nướng, cơm, phở… vẫn sẽ là lựa chọn phổ biến, nhưng tỷ lệ số lần chọn cửa hàng tốt cho sức khỏe đang dần một cao hơn.

2023 khả năng trở thành cuộc chiến dành thị phần giữa các chuỗi lớn khi các chủ đầu tư nhỏ lẻ thận trọng

iPOS cho rằng, quý 4 năm 2022 và đặc biệt là 2 tháng cuối năm chứng kiến sự khác biệt của thị trường F&B tại Việt Nam so với những năm trước. Thời kỳ trước dịch và ngay năm 2021, quý 4 luôn là quý bùng nổ về số lượng cửa hàng mở mới cũng như tần suất ăn uống của thực khách.

Tuy nhiên, năm nay mọi thứ đang trùng xuống theo tình hình kinh tế nói chung. Xu thế này được kỳ vọng sẽ tiếp diễn trong năm 2023.

“Trong bối cảnh đó, các chủ đầu tư đơn lẻ đang có xu hướng dè chừng và phòng thủ. Các kế hoạch mở mới đang tạm được hoãn lại để nghe ngóng thêm thị trường. Tuy nhiên, với các thương hiệu lớn đặc biệt là thương hiệu chuỗi, bằng nguồn vốn tích lũy của mình, nhiều bên đang tranh thủ chiếm lĩnh thị phần khi các đối thủ suy yếu.

Các thương hiệu lớn như Golden Gate, Highlands Coffee, The Coffee House vẫn bền bỉ mở rộng chuỗi. Tuy nhiên cạnh tranh ngày một tăng đến từ các thương hiệu mới, đang tạo nên tiếng vang như Phê La, Katinat… 2023 hứa hẹn là một năm nhiều biến số thú vị trên thị trường”, báo cáo iPOS đưa ra nhận định.

Đặt món trực tuyến trở nên phổ biến nhưng xu thế cân đối 8/2 giữa chạy ứng dụng giao đồ ăn và tự vận hành

Theo iPOS, hiện nay việc bán đồ ăn online đã trở nên rất phổ biến trên thị trường F&B Việt Nam. Xu thế này được dự kiến sẽ tiếp tục lan tỏa sang các thành phố đô thị loại 1, loại 2 trong những năm tới, theo đà mở rộng của hệ thống hạ tầng app gọi món, giao vận, thanh toán.

Vấn đề nhức nhối hiện nay giữa cửa hàng với các nền tảng đặt món online vẫn liên quan đến chi phí hoa hồng trên mỗi đơn hàng, theo đó đang dao động từ 20 – 25%, một mức cao theo cơ cấu chi phí của ngành.

Bên cạnh đó, việc các thương hiệu đều muốn xuất hiện trên app và lao vào những cuộc đua giảm giá để dành đơn hàng khiến lợi nhuận bị bào mòn và phụ thuộc hoàn toàn vào chính sách của mỗi nền tảng.

Vậy nên nhiều thương hiệu đang cân đối ở tỷ lệ tối ưu là 80% lượng đơn online đến từ các app, nhưng 20% còn lại đến từ hệ thống tự vận hành qua hotline, inbox, và tự giao vận qua AhaMove, GrabExpress…

Trong tương lai tỷ lệ này có thể tăng lên 7/3 hoặc thậm chí 6/4, nhưng điều quan trọng là trong bất cứ hoàn cảnh nào, chủ thương hiệu luôn có phương án phòng thủ một khi việc hợp tác với các ứng dụng trở nên “cơm không lành, canh không ngọt”.

Xu thế chuyển đổi số lan tỏa sâu rộng hơn

Cũng theo iPOS, công cuộc chuyển đổi số đang được Chính phủ khuyến khích và hỗ trợ trên cả phạm vi vĩ mô và vi mô. Ngành F&B cũng không nằm ngoài xu thế đó. Thời kỳ phong tỏa do đại dịch đã cho các thương hiệu kinh doanh ẩm thực một bài học thấm thía về tối ưu nhân sự, tối ưu vận hành, tiếp cận khách hàng online…

Trong năm 2022, số lượng các cửa hàng ăn uống tham gia số hóa vận hành đã tăng lên đáng kể. Không chỉ dừng lại ở phần mềm quản lý bán hàng đơn thuần, hiện nay rất nhiều thương hiệu đã nghiêm túc đánh giá vai trò của công nghệ trong nhiều nghiệp vụ quan trọng khác như: Chăm sóc khách hàng, quản trị nhân sự, quản trị mua hàng…

Nhiều chủ cửa hàng dần ý thức được: “Bạn chỉ tối ưu được những thứ bạn có thể đo”, từ đó họ giảm bớt việc quản lý cửa hàng theo cảm xúc, phỏng đoán, mà dựa nhiều hơn vào các báo cáo, dữ liệu do các sản phẩm công nghệ mang lại.