Tại Hội nghị “Giải pháp tương lai cho đô thị thông minh”, các chuyên gia cho rằng xây dựng thành phố thông minh đã và đang trở thành xu thế tất yếu của các đô thị trên thế giới. Việc phát triển đô thị thông minh là một trong những động lực quan trọng để thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Theo thống kê của Cục Phát triển đô thị, tính đến tháng 12/2022, tổng số đô thị cả nước là 888 đô thị. Theo đó có 48/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã và đang triển khai xây dựng đề án phát triển đô thị thông minh. Dựa trên chủ trương xây dựng các đô thị thông minh của Chính phủ, nhiều địa phương ở Việt Nam đã bắt tay vào xây dựng và phê duyệt các đề án, định hướng phát triển đô thị thông minh. Việc xây dựng đô thị thông minh ở các tỉnh thành phố nói chung là điều vô cùng cần thiết bởi đây là một định hướng lớn, phù hợp với xu thế phát triển của thế giới.

Lộ trình xây dựng thành phố thông minh của Hà Nội gồm 3 giai đoạn. (Ảnh minh họa: Cao Tiến)

Tại TP. Hồ Chí Minh, chính quyền đã tập trung xây dựng kho dữ liệu dùng chung và phát triển hệ sinh thái dữ liệu mở; xây dựng Trung tâm Điều hành đô thị thông minh; thành lập Trung tâm Mô phỏng và Dự báo kinh tế - xã hội; phê duyệt Đề án thành lập Công ty cổ phần Vận hành Trung tâm An toàn thông tin thành phố; tổ chức triển khai thí điểm Đề án tại quận 1 và quận 12; ban hành hướng dẫn mô hình triển khai đô thị thông minh cho các sở, ban, ngành quận, huyện làm cơ sở để các đơn vị xây dựng kế hoạch triển khai. Thành phố cũng đang tìm kiếm các đối tác tư vấn công nghệ lớn trên thế giới như Microsoft để có các kế hoạch đầu tư phát triển thực tế trong tương lai.

Tại Thủ đô Hà Nội, lộ trình xây dựng thành phố thông minh của Hà Nội gồm 3 giai đoạn. Giai đoạn 1 (2018-2020), hình thành cơ bản các thành phần cốt lõi của thành phố thông minh. Giai đoạn 2 (2020-2025), sẽ hoàn thành cơ bản các hệ thống thông minh, thu hút người dân tham gia quản lý, hình thành nền kinh tế số. Giai đoạn 3 (sau năm 2025), sẽ phát triển thành phố thông minh ở mức độ cao, mang đặc trưng của nền kinh tế tri thức…

Trong thời gian tới, Hà Nội sẽ hình thành Trung tâm điều hành thông minh dựa trên các nền tảng công nghệ mới nhất, với 8 chức năng, cụ thể: Trung tâm Giám sát, điều hành giao thông và phòng, chống tội phạm công cộng; Trung tâm Giám sát bảo mật và an toàn thông tin; Trung tâm Hỗ trợ cán bộ sử dụng công nghệ thông tin; Trung tâm Quản lý thông tin báo chí và truyền thông; Trung tâm Ấn định dữ liệu...

Còn tại TP. Đà Nẵng, chiến lược phát triển thành phố thông minh tại Đà Nẵng sẽ theo hướng xây dựng một chính quyền thông minh kết 31 nối được với những công dân thông minh, doanh nghiệp thông minh. Mới đây nhất, Ủy ban nhân dân TP. Đà Nẵng và Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel đã ký kết Biên bản ghi nhớ về xây dựng thành phố thông minh tại Đà Nẵng. Đơn vị tư vấn nước ngoài được chọn là Tập đoàn IBM. Ngoài ra, hàng loạt tỉnh, thành phố cũng rốt ráo bắt tay xây dựng đô thị thông minh, như Phú Quốc; Đà Lạt; Bình Dương; Quảng Ninh; Bắc Ninh; Thừa Thiên-Huế; Hải Phòng, Cần Thơ…

Tuy nhiên hiện nay, tại Việt Nam, khái niệm về thành phố, đô thị thông minh vẫn chưa được định hình một cách cụ thể. Mỗi đơn vị xây dựng, phát triển đô thị thông minh có những nhận định, cũng như phương hướng tổ chức hoạt động, sáng tạo, phát triển trong lĩnh vực này khác nhau. Điều này dẫn đến bức tranh tổng thể về đô thị Việt Nam gặp phải nhiều vấn đề, thiếu nhất quán.

Theo đại diện Cục Thông tin khoa học và Công nghệ Quốc gia, tại Việt Nam, hầu như chưa có bất kỳ văn bản hướng dẫn nào về mô hình triển khai các đô thị thông minh. Hiện tại, một số văn bản mới ở mức đề cập đến hoặc có ý liên quan đến việc này.

Các chuyên gia đô thị cũng cho rằng, việc xây dựng đô thị thông minh cần phải có sự phối hợp tương tác trong một quãng thời gian dài giữa rất nhiều các bên liên quan, từ người dân, doanh nghiệp, cộng đồng cho đến các tổ chức và chính quyền. Do đó, để đảm bảo cho việc xây dựng thành công của đô thị thông minh, cần có định hướng cụ thể, có tầm nhìn chính xác, xuyên suốt và được sự đồng thuận cao. Cùng với đó là việc chuẩn bị công nghệ là công cụ hỗ trợ phát triển và huy động mọi nguồn lực.

Bảo Thoa